Audytor OZC 4.8 Pro

Ogólna charakterystyka programu

Program Audytor OZC służy do wspomagania obliczania projektowego obciążenia cieplnego pomieszczeń, określania sezonowego zapotrzebowania na energię cieplną do ogrzania budynków oraz wykonywania Świadectw Energetycznych budynków i ich poszczególnych części.

Podane w aktualnych normach i rozporządzeniach metodyki obliczeń są w wielu przypadkach bardzo skomplikowane, zawierają wiele często mało istotnych szczegółów a dodatkowo roją się od błędów. Wieloletnie doświadczenie naszej firmy oraz zespołu tworzącego oprogramowanie (trzon firmy tworzą pracownicy i absolwenci Instytutu Ogrzewnictwa i Wentylacji Politechniki Warszawskiej) umożliwiło opracowanie programu, który z jednej strony pozwala na wykonywanie obliczeń cieplnych obiektów zgodnie z obowiązującymi przepisami, z drugiej strony uwalnia projektantów od konieczności dogłębnego studiowania często zawiłych i niejasnych przepisów. Nasze wieloletnie doświadczenie pozwoliło nam na wyeliminowanie wielu błędów występujących w przepisach oraz wprowadzenie dodatkowych rozszerzeń metod obliczeniowych zwiększających elastyczność programu.

Zastosowane w programie rozwiązania sprawiają, że mimo skomplikowanych metod obliczeniowych oraz ogromnej liczby informacji niezbędnych do wprowadzenia w celu wykonania obliczeń, czas niezbędny na przygotowanie projektu nie jest zbyt długi. Nasz program wyposażyliśmy również w rozbudowany system diagnostyki błędów oraz interpretacji otrzymanych wyników.

Wszystko to w połączeniu z intuicyjnym i przejrzystym procesem wprowadzania danych sprawia, że program jest wstanie poprowadzić projektanta przez zawiły proces obliczeń zafundowany nam przez nowe, delikatnie mówiąc niezbyt udane, przepisy.

Obliczenia w programie Audytor OZC w wersji 4.8 Pro przeprowadzane są zgodnie z następującymi przepisami:

PN-EN ISO 6946 "Komponenty budowlane i elementy budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczania".
PN-EN ISO 13370 "Właściwości cieplne budynków - Wymiana ciepła przez grunt - Metody obliczania". (Nowa norma !!!)
PN-EN ISO 14683 "Mostki cieplne w budynkach - Liniowy współczynnik przenikania ciepła - Metody uproszczone i wartości orientacyjne". (Nowa norma !!!)
PN-EN 12831 "Instalacje ogrzewcze w budynkach. Metoda obliczania projektowego obciążenia cieplnego". (Nowa norma !!!)
PN-94/B-03406 "Ogrzewnictwo. Obliczanie zapotrzebowania na ciepło pomieszczeń o kubaturze do 600 m3".
PN-EN ISO 13790:2009 "Energetyczne właściwości użytkowe budynków - Obliczanie zużycia energii na potrzeby ogrzewania i chłodzenia",
PN-B-02025 "Obliczanie sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynków mieszkalnych i zamieszkania zbiorowego" (obliczenia są wykonywane w oparciu o nowe dane klimatyczne podane przez Ministerstwo Infrastruktury). (Nowe dane klimatyczne !!!)
PN-82/B-02403 "Ogrzewnictwo. Temperatury obliczeniowe zewnętrzne".
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielna całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej.

Program umożliwia:

Obliczenie współczynników przenikania ciepła U dla ścian, podłóg, dachów i stropodachów.
Tworzenie wykresów rozkładu temperatury i ciśnienia cząstkowego pary wodnej w przegrodach.
Obliczenie projektowego obciążenia cieplnego dla poszczególnych pomieszczeń według starej i nowej normy.
Obliczenie projektowego obciążenia cieplnego mieszkań, stref i całego budynku.
Na życzenie projektanta dobór wstępny wielkości grzejników w pomieszczeniach.
Obliczanie sezonowego zapotrzebowania na energię cieplną potrzebną do ogrzania mieszkań, stref i całego budynku.
Wyznaczanie Świadectw Energetycznych zarówno dla całego budynku jak i dla wybranych części (stref, lokali, mieszkań).
Automatyczne przeliczanie strat ciepła pomieszczeń i całego budynku w przypadku zmiany konstrukcji (izolacyjności) przegród budowlanych.
Obliczanie budynków wyposażonych w różne systemy wentylacji (łącznie z układami z rekuperacją i recyrkulacją powietrza).
Uwzględnianie rekuperacji i recyrkulacji przy określaniu sezonowego zużycia energii.
Obliczenia wskaźników sezonowego zapotrzebowania na energię cieplną: EV [kWh / (m3ˇrok)], EA [kWh / (m2ˇrok)] EV [GJ / (m3ˇrok)], EA [GJ / (m2ˇrok)]

Wyniki obliczeń projektowego obciążenia cieplnego stanowią dane wyjściowe dla programu Audytor C.O., służącego do projektowania nowych oraz regulacji ilościowo jakościowej istniejących instalacji centralnego ogrzewania.

Wyniki obliczeń sezonowego zużycia energii stanowią podstawowe dane do sporządzania audytów energetycznych.

Główne zalety programu Audytor OZC 4.8 Pro:

Obliczenia do Projektu centralnego ogrzewania, Audytu Energetycznego i Świadectwa Energetycznego w jednym programie.
Możliwość wyznaczania świadectw dla całego budynku, stref budynku, mieszkań/lokali.
Dopracowana metodyka obliczeń uwzględniająca niezbędne korekty błędów występujących w normach i rozporządzeniach - program został opracowany przez firmę od lat zajmującą się tworzeniem oprogramowania z branży sanitarnej i audytingu energetycznego.
Wygodne wprowadzanie danych (wysoka wydajność - system dziedziczenia danych).
Możliwość importu danych z wcześniejszych wersji programu i wykorzystania ich przy sporządzaniu Świadectw Energetycznych.
Możliwość szybkiego wykonywania obliczeń wyłącznie na potrzeby Świadectw energetycznych.
Możliwość wykonywania obliczeń dla dużych obiektów składających się z tysięcy pomieszczeń.
Przejrzystość wyników i możliwość ich szczegółowej analizy.
Powszechnie znane środowisko pracy - programy Audytor OZC w kolejnych wersjach funkcjonują na rynku od kilkunastu lat i są wykorzystywane przez tysiące projektantów.
Intuicyjna obsługa.
Rozbudowany kontekstowy system pomocy umożliwiający swobodne poruszanie się po programie nawet osobom nie posiadającym doświadczenia w obsłudze programów branżowych.
Szczegółowa instrukcja obsługi.
Dokładne automatyczne przeliczanie wymiarów przegród budowlanych z wymiarów w osiach na wymagane przez aktualnie uwzględnianą normę obliczeniową.
Automatyczne generowanie danych do obliczeń sezonowego zużycia energii.
Automatyczne uwzględnianie liniowych mostków cieplnych występujących w przegrodach zewnętrznych (również metodą dokładną).
Rozbudowany mechanizm bilansowania powietrza wentylacyjnego z uwzględnieniem recyrkulacji i rekuperacji.
Duża elastyczność konfiguracji obliczeń projektu dzięki zastosowaniu danych domyślnych i dziedziczenia parametrów w strukturze budynku.
Możliwość elastycznego definiowania sposobu obliczania strat ciepła do pomieszczeń w sąsiednich grupach (lokalach) na wypadek osłabienia w nich ogrzewania.

Wprowadzanie danych

Dane dotyczące projektu wprowadzane są w tabelach. Z każdym wprowadzonym elementem związany jest system kontroli poprawności, jak również system pomocy, pozwalający na uzyskanie informacji o wprowadzanej wielkości lub przywołanie odpowiednich danych katalogowych.

Proces wprowadzania danych składa się z omówionych poniżej kilku następujących po sobie etapów.

Dane ogólne

W danych ogólnych wprowadzane są wszystkie dane dotyczące całego budynku np. adres, strefa klimatyczna, opcje i parametry obliczeń, domyślne dane do Świadectw Energetycznych.

Znaczną część danych ogólnych stanowią domyślne typowe dane dla całego budynku wykorzystywane w systemie dziedziczenia danych.

Zastosowany w programie unikalny System dziedziczenia danych sprawia, ze program w wielu wypadkach umożliwia automatyczne generowanie szczegółowych danych przy wprowadzaniu bryły budynku.

Takie rozwiązanie pozwala na uniknięcie wielokrotnego wprowadzania tych samych informacji osobno w każdym pomieszczeniu.

Materiały budowlane

Dołączony do programu katalog materiałów budowlanych (Rys. 3) z możliwością dopisywania informacji o nowych materiałach, zwalnia użytkownika z konieczności pamiętania ich parametrów fizycznych. Funkcja automatycznego dołączania do pliku danych informacji o materiałach budowlanych użytych w projekcie, zapewnia możliwość swobodnego przenoszenia ich między komputerami bez konieczności uzupełniania katalogów o materiały dodane przez użytkownika. Dane o materiałach budowlanych, zostały podzielone na dwie kategorie tzn. materiały jednorodne oraz warstwy o budowie niejednorodnej.

Dane o przegrodach budowlanych

Program umożliwia wprowadzanie konstrukcji przegród budowlanych oraz wyznaczanie ich współczynników przenikania ciepła U w oparciu o metodyki podane w normach PN-EN ISO 6946 i PN-EN ISO 13370. Możliwe jest również wprowadzanie przegród o znanych współczynnikach przenikania ciepła.

Podczas wprowadzania danych możliwe jest obejrzenie rozkładu temperatury i ciśnienia cząstkowego pary wodnej w przegrodzie oraz sprawdzenie czy na wewnętrznej powierzchni przegrody nie wykrapla się para wodna.

Dzięki funkcji przenoszenia informacji dotyczących przegród i pomieszczeń między projektami, możliwe jest wykorzystanie danych wprowadzonych we wcześniejszych projektach.

Dane o pomieszczeniach

Dane o pomieszczeniach wprowadzane są w formie tabelarycznej.

Program zawiera wiele funkcji przyspieszających proces tworzenia struktury budynku.

Do najważniejszych z nich należą zdolność do automatycznego generowania danych domyślnych oraz system dziedziczenia danych umożliwiający uniknięcie wielokrotnego wprowadzania tych samych informacji osobno w każdym pomieszczeniu. Jednocześnie w każdym elemencie budynku można indywidualnie wprowadzać dane dotyczące konstrukcji, typu ogrzewania, infiltracji, systemu wentylacji czy sezonowego zużycia energii co zwiększa jego elastyczność i umożliwia wykonywanie obliczeń dla obiektów o skomplikowanej strukturze.

Rozbudowane funkcje edycyjne tabel, np. kopiowanie i wklejanie ich fragmentów oraz rozbudowany system podpowiedzi do wprowadzanych danych, ma również niebagatelny wpływ na komfort pracy i czas potrzebny na wprowadzenie danych.

Wprowadzając dane o pomieszczeniach istnieje możliwość definiowania całej struktury budynku. Funkcja kopiowania, przenoszenia pojedynczych pomieszczeń lub całych gałęzi elementów drzewa struktury budynku oraz funkcja dziedziczenia parametrów elementów budynku radykalnie skracają proces wprowadzania danych.

W programie zastosowano również polecenie automatycznego tworzenia następnych kondygnacji, umożliwiające szybkie powielenie danych o pomieszczeniach na następne piętra budynku.

Program Audytor OZC wyposażono w system przeliczania wymiarów przegród budowlanych, dzięki któremu możliwe jest podawanie wszystkich wymiarów w osiach niezależnie od wybranej normy obliczeniowej.

Z każdym wprowadzonym elementem związany jest system kontroli poprawności, jak również system pomocy, pozwalający na uzyskanie informacji o wprowadzanej wielkości lub przywołanie odpowiednich danych katalogowych.

W celu poprawienia czytelności danych, jak również umożliwienia sprawnego wykonywania obliczeń wariantowych w programie, wprowadzono możliwość tworzenia zmiennych. Stosowanie zmiennych umożliwia pełne sparametryzowanie projektu.

Najprostszym przykładem ich zastosowania może być wprowadzanie temperatur w pomieszczeniach i strefach za pomocą zmiennych np. TPOK w pokoju zamiast liczby 20, TLAZ w łazience zamiast liczby 24 itd. Jeżeli z jakiegoś powodu (np. życzenie inwestora) zajdzie konieczność globalnej zmiany temperatur w wybranym typie pomieszczeń, to wystarczy w jednym miejscu zmienić wartość odpowiedniej zmiennej (np. TPOK z 20 na 21) i przeliczyć projekt w celu uzyskania aktualnych wyników. Zmienne mogą być wykorzystywane przy podawaniu grubości izolacji, wprowadzaniu wartości współczynników U itd.

Obliczenia

Program wykonuje obliczenia zgodnie z aktualnie obowiązującymi normami i rozporządzeniami.

Podczas wykonywania obliczeń wykonywana jest pełna kontrola wprowadzonych danych umożliwiająca wykrycie błędnie wprowadzonych informacji. Diagnozowane są również otrzymane wyniki obliczeń. Dzięki rozbudowanej diagnostyce znacznie zostaje ograniczona liczba przypadkowych błędów popełnionych podczas wprowadzania danych.

W programie zastosowano rozbudowany moduł obliczania wentylacyjnych strat ciepła z możliwością definiowania wymagań higienicznych dla poszczególnych typów pomieszczeń. Istnieje również możliwość zadeklarowania różnych systemów wentylacji w poszczególnych częściach budynku. Możliwe jest obliczanie następujących systemów wentylacji:

Naturalna (grawitacyjna).
Mechaniczna wywiewna.
Mechaniczna nawiewno-wywiewna.
Mechaniczna nawiewno-wywiewna z rekuperacją i wymiennikiem gruntowym.
Mechaniczna nawiewno wywiewna z recyrkulacją

Program w praktyce nie ogranicza wielkości obliczanego obiektu. Możliwe jest wykonywanie obliczeń zarówno niewielkich obiektów jak i ogromnych budynków zawierających tysiące pomieszczeń.

Wyniki obliczeń

Wyniki obliczeń przedstawiane są w formie tabelarycznej oraz graficznej (Rys. 10 i 11). Zawartość tabel może być sortowana według wybranego klucza oraz formatowana, co ułatwia analizę wyników. Wyniki obliczeń współczynników przenikania ciepła U i projektowego obciążenia cieplnego pomieszczeń prezentowane są w dwóch formach. Pierwsza z nich to forma skrócona zawierająca zestawienia otrzymanych wyników. Druga zawiera szczegółowe informacje dotyczące obliczeń, przedstawione w postaci tradycyjnych formularzy używanych przy ręcznych obliczaniach. Pozwala to w pełni udokumentować przeprowadzone przez program obliczenia.

Wyniki obliczeń projektowego obciążenia cieplnego poszczególnych pomieszczeń, z uwzględnieniem rozdziału strat ciepła do sąsiednich pomieszczeń, mogą być przenoszone bezpośrednio do programu Audytor C.O. projektującego instalację centralnego ogrzewania.

Wszystkie tabele z wynikami obliczeń mogą być przeglądane na ekranie, drukowane na drukarce oraz przenoszone do innych programów (np. arkusza kalkulacyjnego, edytora tekstów itd.). Przed wydrukiem użytkownik ma możliwość wybrania wielkości i formatu strony, wielkości stosowanej czcionki, zakresu drukowanych stron, jak również podejrzenia wydruku.

Wynikowe Świadectwa Energetyczne mogą być tworzone zarówno dla całego budynku jak i dla jego poszczególnych części (stref, lokali, mieszkań).

Utworzone przez program Świadectwa Energetyczne mogą być drukowane lub zapisywane do zabezpieczonych plików pdf.

Zmiany w stosunku do wersji 4.5 Pro

Dodano możliwość definiowania kilku systemów instalacji ogrzewania i ciepłej wody w grupach pomieszczeń oraz systemów instalacji elektrycznych w budynku.
Dodano możliwość generowania Raportu charakterystyki energetycznej budynku,
Umożliwiono podgląd całego toku obliczeń świadectw energetycznych za pomocą Raportu z obliczeń Świadectw energetycznych.
Dodano moduł weryfikacji wymagań dotyczących współczynników przenikania ciepła przegród budowlanych zgodnie z WT2008.
Uzupełniono instrukcję obsługi programu o opis modułu obliczania Świadectw energetycznych i innych nowych elementów.
Dodano opcję eksportu Świadectwa energetycznego, Raportu z obliczeń Świadectw i Raportu charakterystyki energetycznej budynku do plików XLS i RTF (obsługiwanych między innymi przez programy Excel i Word).
Dodano panel szybkiej nawigacji w tabeli wyników obliczeń pomieszczeń
Dodano możliwość samodzielnego wpisania pojemności cieplnej Cm budynku, strefy, grupy pomieszczeń lub samych pomieszczeń.

Zmiany w stosunku do wersji 4.0

Programy Audytor OZC są rozwijane od kilkunastu lat. W ostatniej wersji programu wprowadzono następujące zmiany:

Program rozstał rozbudowany o moduł wyznaczania Świadectw Energetycznych dla budynków, ich części stanowiących samodzielną całość techniczno - użytkową oraz lokali mieszkalnych.
Dodano możliwość wydruku Charakterystyki Energetycznej Budynku
Program wyposażono w nowe dane meteorologiczne wg Ministerstwa Infrastruktury z grudnia 2008 wraz z poprawkami dotyczącymi średniej temperatury w maju i wrześniu.

Dodano możliwość uwzględniania w obliczeniach wymienników gruntowych
Dodano opcję redukcji strumienia powietrza wentylacyjnego w nocy przy obliczeniach sezonowego zużycia energii,
Dodano nowe typy pomieszczeń w tabeli wymagań higienicznych
Możliwość określenia minimalnego strumienia powietrza usuwanego w postaci ilości wymian w tabeli wymagań higienicznych
Dodano kolejne opcje korekty błędów w normach

Zmiany w stosunku do wersji 3.0

W wersji 3.0 programu wprowadzono następujące zmiany:

Program Audytor OZC 4.5Pro przystosowany jest do przeprowadzania obliczeń projektowego obciążenia cieplnego budynku (zapotrzebowania na ciepło) wg normy PN-B 03406 oraz PN-EN 12831.
Wprowadzono nazewnictwo parametrów fizycznych obliczeń zgodnie z normą PN-EN 12831.
Wprowadzono moduł sporządzania Świadectw energetycznych.
Program oblicza współczynniki przenikania ciepła przegród wielowarstwowych jedynie wg normy PN-EN ISO 6946. Wersja 3.0 przewidywała również starszą normę PN-91/B-02020 (wycofaną w 1999 r.)
Dodano funkcję szczegółowego obliczenia bilansu strumieni wentylacyjnych w budynku oraz możliwość obliczania budynków z systemami wentylacji z rekuperacją i recyrkulacją.

Usprawniono obliczanie mostków cieplnych dzięki zastosowaniu automatycznego systemu określania liniowych mostków występujących w danym pomieszczeniu.
Wprowadzono funkcje automatycznego generowania danych do obliczeń sezonowego zużycia energii w oparciu o wcześniej wprowadzone dane o pomieszczeniach.
Wprowadzono bieżącą kontrolę poprawności danych, w związku z czym już na etapie wprowadzania parametrów obliczeń użytkownik informowany jest o ewentualnych błędach.

Dodano możliwość definiowania minimalnej różnicy temperatury, przy której program ma obliczać przenikanie ciepła przez przegrody, a także minimalnej dyżurnej temperatury w pomieszczeniach o temperaturze projektowej 20oC lub większej, podczas obliczania strat ciepła do sąsiednich grup pomieszczeń.
Dodano możliwość definiowania domyślnych parametrów charakteryzujących budynek, w tym domyślnego grzejnika w pomieszczeniach, dzięki czemu nie ma konieczności podawania ich ponownie w dalszym etapie wprowadzania danych.
Dodano możliwość dowolnego formatowania tabeli z wynikami obliczeń, dzięki opcjom wyłączania poszczególnych kolumn lub wierszy.
Rozbudowano format wydruków projektu. Dodano nowe parametry wydruku oraz możliwość bardziej precyzyjnego doboru elementów, które mają być drukowane.
Podłączono dokumentację techniczną do większości grzejników występujących w katalogu grzejników. Wprowadzono również funkcję automatycznego pobierania uaktualnionej dokumentacji technicznej z Internetu.
Dodano funkcję generującą wykres rozkładu ciśnienia cząstkowego pary wodnej w przegrodach budowlanych.
Ujednolicono strukturę danych katalogowych, dzięki zastosowaniu okna typu Katalog, dodano możliwość filtrowania danych katalogowych a także usprawniono funkcję wyszukiwania elementów katalogu.
W Katalogu pomieszczeń prowadzono możliwość definiowania struktury budynku. Dzięki zastosowaniu zasady dziedziczenia parametrów elementów budynku możliwe jest znaczne usprawnienie procesu wprowadzania danych.
Dodano funkcję dowolnego kopiowania, przenoszenia pojedynczych pomieszczeń, lub całych gałęzi elementów drzewa struktury budynku.

Dodano tabele zestawień kondygnacji, stref budynku oraz grup pomieszczeń by umożliwić dokładniejszą analizę budynku.

Obliczenia sezonowego zapotrzebowania na energię cieplną możliwe są osobno dla grup pomieszczeń (mieszkań), stref budynku lub dla całego budynku.

Usprawniono metodę wprowadzania danych dotyczących przegród budowlanych w pomieszczeniach. Dodanie przegrody w jednym pomieszczeniu powoduje automatycznie dodanie jej do odpowiedniego pomieszczenia sąsiedniego.

Wprowadzono możliwość swobodnego przełączania się między danymi do obliczeń a wynikami, dzięki zastosowaniu w pełni okienkowego środowiska pracy.

Usprawniono obsługę tabel z wynikami obliczeń.

Wymagania sprzętowe

Program pracuje w środowisku MS Windows (NT 4.0, 2000, XP, Vista, 7). Minimalne wymagana sprzętowe to:

Procesor Pentium 120 MHz,
100 MB RAM,
Kolorowy monitor o rozdzielczości minimum 1024x768,
150 MB wolnej pamięci na twardym dysku.