Systemy nadciśnieniowe SCROL
Istotą systemów nadciśnieniowych jest zapobieganie zadymieniu klatek schodowych oraz innych dróg przeznaczonych do ewakuacji ludzi z budynku objętego pożarem, a także umożliwienie przeprowadzenia akcji ratunkowych i przeciwpożarowych. Wytworzenie bariery dla dymu możliwe jest dzięki utrzymaniu ciśnienia w strefie chronionej na poziomie wyższym od ciśnienia panującego w strefie objętej pożarem.
Systemy nadciśnieniowe bazują na normie PN-EN 12101-6, która przedstawia wymagania techniczne dotyczące systemów różnicowania ciśnienia niezbędne przy ich projektowaniu, budowie i przekazywaniu do odbioru. Jednym z podstawowych założeń tej normy jest wyszczególnienie sześciu klas systemów, których dobór uzależniony jest m.in. od miejsca użycia systemu, przewidywanego scenariusza ewakuacji oraz konieczności przeprowadzenia skutecznych działań ratowniczych i przeciwpożarowych. Podział systemów kontroli rozprzestrzeniania się dymu wraz z ich krótkim opisem pokazano w tabeli 1.
Wybór odpowiedniej klasy systemu warunkuje późniejsze obliczenia, które obejmują:
- obliczenia ilości powietrza potrzebnej do ochrony klatki schodowej dla spełnienia warunków nadciśnienia,
- obliczenia ilości usuwanego powietrza,
- obliczenia siły potrzebnej do otwarcia drzwi.
Metodologia obliczeń ilości powietrza niezbędnej do ochrony drogi ewakuacji w każdej z klas oparta jest na ściśle określonych kryteriach, z których podstawowymi są kryterium przepływu powietrza oraz kryterium różnicy ciśnień. Schemat ideowy wyżej wymienionych kryteriów pokazano na rysunku 1.
Kryterium przepływu określa minimalną wartość prędkości powietrza w przekroju otwartych drzwi pomiędzy drogą ewakuacji a strefą objętą pożarem. W wymienionych klasach systemów, za wyjątkiem klas B i F, graniczna wartość prędkości powietrza wynosi 0,75 m/s. Kryterium różnicy ciśnień z kolei określa wymaganą wartość ciśnienia panującego po obu stronach drzwi pomiędzy drogą ewakuacji a strefą objętą pożarem. W zależności od tego, czy drzwi wyjściowe z budynku są zamknięte czy otwarte obliczeniowa wartość różnicy ciśnień wynosi najczęściej odpowiednio 50 Pa i 10 Pa.
Norma PN-EN 12101-6 poza określeniem klas systemu i metodologii obliczeniowych określa szereg wymagań jakie spełniać muszą poszczególne elementy instalacji nadciśnieniowej, w skład której wchodzą m.in. punkty nawiewu powietrza do stref ewakuacji, czerpnie i wyrzutnie powietrza, wentylatory, itd.
Wśród najpowszechniejszych metod kontroli różnicy ciśnień wyróżnić można:
- metodę opartą na zastosowaniu klapy nadmiarowo-upustowej, otwieranej na zewnątrz w celu usunięcia nadmiaru powietrza,
- metodę opartą na wykorzystaniu przepustnic i kanału „by pass” wentylatora,
- metodę opartą na zastosowaniu falownika.
Metoda kontroli różnicy ciśnień oferowana przez firmę SODECA oparta jest na wentylatorze napowietrzającym sterowanym przez moduł z falownikiem. Sygnał z czujników ciśnienia warunkuje odpowiednie dostosowanie prędkości obrotowej wentylatora, a tym samym ilości powietrza nawiewnego do strefy chronionej tak, aby utrzymać wymaganą wartość nadciśnienia. System oparty na regulacji wydajności wentylatora napowietrzającego cechuje się wysoką sprawnością oraz prostotą wynikającą z braku konieczności stosowania dodatkowych elementów takich jak klapy nadmiarowo – upustowe, świetliki dachowe, itp.
Systemy wentylacji pożarowej, w tym systemy nadciśnieniowe są jednym z najistotniejszych systemów budynków wysokich i wysokościowych. Właściwe ich zaprojektowanie oraz wykonanie gwarantuje bezpieczeństwo użytkowników danego obiektu oraz zapewnia ograniczenie potencjalnych strat w czasie wystąpienia pożaru.
