WENTYLACJA HYBRYDOWA według prawa polskiego - Uniwersal

Wentylacja hybrydowa jest rozwiązaniem, które ma łączyć niski koszt eksploatacji wentylacji grawitacyjnej ze skutecznością wentylacji mechanicznej. Obecnie w Polsce jest to realizowane poprzez stosowanie odpowiednich nasad kominowych.

Ideę wentylacji hybrydowej można rozumieć dwojako:

• Nasada hybrydowa jest wywiewnym wentylatorem niskociśnieniowym, który pracuje w sposób ciągły. Na wylocie przewodu kominowego montowany jest wentylator energooszczędny niskociśnieniowy pracujący w sposób ciągły. Wentylator (nasad hybrydowa) zapewnia niewielkie podciśnienie o wartości zbliżonej do podciśnienia panującego w sprzyjających warunkach w wentylacji grawitacyjnej.
  
• Nasada hybrydowa „nie przeszkadza” w wentylacji grawitacyjnej, zastępuje ją tylko w niesprzyjających warunkach. Nasada hybrydowa (wentylator) pracuje tylko wtedy, kiedy warunki naturalne nie sprzyjają zapewnieniu odpowiednich warunków przez wentylację grawitacyjną.


Od tego, jak będzie rozumiana idea wentylacji hybrydowej, zależy też interpretacja prawna. Jeśli będzie rozumiana jako praca ciągła wentylatora niskociśnieniowego, należy system hybrydowy traktować jak wentylację mechaniczną. W drugim przypadku wentylacja powinna spełnić zarówno wymagania stawiane wentylacji grawitacyjnej, jak i mechanicznej. Wydaje się, że w przypadku sprzeczności przeważać powinny przepisy stosowane dla wentylacji grawitacyjnej.

Obowiązek projektowania

Od 1 stycznia tego roku wentylacja grawitacyjna, a także wentylacja grawitacyjna wspomagana ( w rozporządzeniu brak definicji tej ostatniej, można jednak ostrożnie przyjąć, że zapis ten dotyczy wentylacji hybrydowej) powinna być przedmiotem projektu budowlanego. Nie wystarczy już zastosowanie się do przepisu, który mówi: Przewody kominowe do wentylacji grawitacyjnej powinny mieć powierzchnię przekroju co najmniej 0,016 m2 oraz najmniejszy wymiar przekroju co najmniej 0,1 m1. Zgodnie ze znowelizowanym §11 rozporządzania w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego2, projekt systemu wentylacji (niezależnie od jej rodzaju) musi zawierać: założenia przyjęte do obliczeń instalacji oraz podstawowe wyniki tych obliczeń, z uzasadnieniem doboru, rodzaju i wielkości urządzeń, przy czym należy przedstawić:

• dla instalacji ogrzewczych, wentylacyjnych, klimatyzacyjnych lub chłodniczych - założone parametry klimatu wewnętrznego z powołaniem przepisów techniczno budowlanych oraz innych przepisów w tym zakresie,
• dobór i zwymiarowanie parametrów technicznych podstawowych urządzeń ogrzewczych, wentylacyjnych, klimatyzacyjnych i chłodniczych oraz określenie wartości mocy cieplnej i chłodniczej oraz mocy elektrycznej związanej z tymi urządzeniami […].


Zgodnie z uzasadnieniem ustawodawcy, wprowadzenie obowiązku projektowania wentylacji grawitacyjnej wynika z konieczności zapewniania właściwej jakości powietrza wewnętrznego, niezależnie od zastosowanego systemu.

Nie łączyć dwóch rodzajów?

Liczne wątpliwości budzi §148. 2. rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie: W pomieszczeniu, w którym jest zastosowana wentylacja mechaniczna lub klimatyzacja, nie można stosować wentylacji grawitacyjnej. Przepis ten można interpretować na korzyść wentylacji hybrydowej, rozumując, że stosuje się on tylko do sytuacji, w której oba systemy działają równolegle, nie jest zaś przewidziana sytuacja, kiedy system działa naprzemiennie. W danym czasie system hybrydowy jest albo systemem grawitacyjnym albo mechanicznym. Zatem kiedy działa wentylacja mechaniczna, nie jest stosowana wentylacja grawitacyjna. Przepis w obowiązującym sformułowaniu nie mówi jednak jednoznacznie, czy system hybrydowy jest z niego wyłączony. Wydaje się jednak, że coraz większa popularność wentylacji hybrydowej wymusi na ustawodawcy doprecyzowanie tego zapisu.

Wymagania dla dwóch rodzajów wentylacji

Wentylacja hybrydowa musi uwzględniać ograniczenia charakterystyczne dla każdego z tych rodzajów wentylacji. I tak, przykładowo, zgodnie z zaleceniami producenta i dobrą praktykę projektową nasady i wentylatory hybrydowe nie mogą obsługiwać pomieszczeń z otwartą komorą spalania.

Są też zalecenia, których trzeba przestrzegać równolegle:

• paragraf 141. Zabrania się stosowania: 2) zbiorczych przewodów wentylacji grawitacyjnej. – konieczne jest zaplanowanie odrębnych kanałów dla każdego pomieszczenia. Jest to także zgodne z zapisem znowelizowanego paragrafu 150. 33.: W instalacjach wentylacji i klimatyzacji nie należy łączyć ze sobą przewodów z pomieszczeń o różnych wymaganiach użytkowych i sanitarno-zdrowotnych. Nie dotyczy to budynków jednorodzinnych i rekreacji indywidualnej […]

• paragraf 268. 1. Instalacje wentylacji mechanicznej i klimatyzacji w budynkach, z wyjątkiem budynków jednorodzinnych i rekreacji indywidualnej, powinny spełniać następujące wymagania:

3) w przewodach wentylacyjnych nie należy prowadzić innych instalacji – co stawia projektanta przed koniecznością roztropnego rozwiązania instalacji elektrycznej (podłączenia wentylatora).

Energooszczędność

Wentylacja hybrydowa, zapewniając właściwe warunki w pomieszczeniach, dla wielu przypadków (np. niska zabudowa wielorodzinna) jest rozwiązaniem racjonalnym z punktu widzenia dwóch wymogów:

§ 154. 1. Urządzenia i elementy wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny być stosowane w sposób umożliwiający uzyskanie zakładanej jakości środowiska w pomieszczeniu przy racjonalnym zużyciu energii.

§ 328. 1. Budynek i jego instalacje ogrzewcze, wentylacyjne i klimatyzacyjne, ciepłej wody użytkowej, a w przypadku budynku użyteczności publicznej również oświetlenia wbudowanego, powinny być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby ilość ciepła, chłodu i energii elektrycznej, potrzebnych do użytkowania budynku zgodnie z jego przeznaczeniem, można było utrzymać na racjonalnie niskim poziomie.

Bibliografia:

1 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dziennik Ustaw z 2002 r. nr 75 poz. 690 z późn. zmianami.

2 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego.

3 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Krzysztof Nowak, Dyrektor Techniczny Uniwersal Joanna Ryńska, redaktor naczelna portalu EER.pl