Pompa ciepła - błędy montażowe i eksploatacyjne

Błędy na etapie montażu

Złe wykonanie kolektora gruntowego

Wymiary kolektora gruntowego zależą przede wszystkim od rodzaju gruntu w którym ma być on instalowany. Z danej powierzchni gruntu konkretnego rodzaju można uzyskać ściśle określoną ilość energii, wobec czego pionowe sondy jak również poziomy kolektor gruntowy muszą być ułożone z zachowaniem odpowiednich odległości. Błędem jest zbyt gęste ułożenie kolektora poziomego lub/i usytuowanie go zbyt blisko powierzchni, a także zbyt gęste rozmieszczenie odwiertów pod sondy pionowe lub/i niewłaściwe określenie ich głębokości, ponieważ może to prowadzić do zbytniego wychłodzenia gruntu, a więc nieprawidłowego funkcjonowania pompy ciepła włączenie z zaprzestaniem jej pracy. Błędem jest również niedokładne wypełnienie odwiertów sond pionowych, ponieważ puste przestrzenie utrudniają przekazywanie ciepła z gruntu do kolektora. Dużym błędem jest również umieszczania kolektora w gruncie słabym lub antropogenicznym, np. skarpie nasypu, która może się osunąć, w efekcie odkrywając kolektor. Kolektor należy umieszczać zawsze w macierzystym gruncie nośnym, co zapewnia jego wieloletnią stabilną pracę.

 

Zaleca się umieszczanie kolektora gruntowego możliwie najbliżej pompy ciepła, czyli obiektu. Umieszczenie kolektora w znacznej odległości o obiektu wymaga bowiem stosowania pompy obiegowej obiegu solanki o większej mocy, co przekłada się na wzrost zużycia elektryczności potrzebnej do jej działania, a więc generowania dodatkowych kosztów eksploatacyjnych systemu. Bardzo ważne jest również dokładne zaizolowanie wejścia dolnego źródła do pompy ciepła, aby nie dopuścić do wykraplania, a nawet obladzania rur.

Zapowietrzenie instalacji

Zapowietrzenie instalacji spowoduje jej nieprawidłowe działanie, dlatego należy tego unikać zarówno na etapie wykonywania, jak i uruchamiania instalacji. W przypadku wystąpienia należy instalację odpowietrzyć.

Nieprawidłowo wykonana instalacja grzewcza

Błędy obecne w instalacji grzewczej budynku mogą również zakłócić prawidłowe funkcjonowanie systemu pompy ciepła. Należą do nich m.in. niewłaściwy rozstaw rur w przypadku ogrzewania płaszczyznowego, czy też stosowanie rozdzielacza bez rotametru, czyli pozbawienie instalacji możliwości właściwej regulacji przepływu, a więc możliwości jej prawidłowego zrównoważenia hydraulicznego.

Nieszczelna instalacja

Nieszczelności w instalacji mogą doprowadzić m.in. do wykraplania i obladzania rur oraz konieczności częstego uzupełniania glikolu. Szczególnie niebezpieczne są nieszczelności kolektora gruntowego, ponieważ są bardzo trudne, a właściwie prawie niemożliwe do zlokalizowania i wyeliminowania.

Ciecz robocza o nieodpowiednich właściwościach

W pompie ciepła solanka/woda cieczą roboczą jest wodny roztwór glikolu, tzw. solanka. Glikole dystrybuowane są w postaci koncentratów i roztworów. W celu bezpośredniego wykorzystania ich w pompach ciepła należy więc samodzielnie przygotować roztwór. Każde stężenie roztworu odpowiada innej, ściśle określonej temperaturze krzepnięcia. Nieodpowiednie proporcje koncentratu glikolowego i wody mogą więc spowodować przygotowanie roztworu o niewłaściwej temperaturze krzepnięcia, co może spowodować niewłaściwe działanie systemu. Należy również pamiętać o tym, że woda używana do rozcieńczania koncentratu glikolowego musi być odpowiedniej jakości, przede wszystkim o ograniczonej zawartości chlorków i o odpowiedniej twardości. Często stosowana jest woda zdemineralizowana. Woda o nieodpowiedniej jakości może przedłożyć się na problemy eksploatacyjne, takie jak: pienienie, korozja, obecność nadmiernej ilości tlenu w instalacji itd

Wykorzystanie nadmiernie zanieczyszczonej wody.

W pompach woda/woda jako dolne źródło ciepła wykorzystuje się wody gruntowe. Ważne jest aby przed wykonaniem instalacji sprawdzić jakość tych wód, albowiem ich nadmierne zanieczyszczenie, m.in. nadmierna ilość żelaza, manganu i innych zanieczyszczeń może być powodem zapychania filtrów, a nawet wymiennika ciepła.

Złe usytuowanie zewnętrzne powietrznej pompy ciepła

Usytuowanie, pracującej na zewnątrz, powietrznej pompy ciepła króćcem „wydmuchowym” w bliskiej odległości od ściany może być przyczyną jej zawilgocenia.

Niedostateczne odprowadzanie skroplin powietrznej pompy ciepła

Skropliny powinny być bezwzględnie odprowadzane, najlepiej do kanalizacji deszczowej lub zwykłej. Brak dostatecznego odprowadzenia skroplin może bowiem spowodować zawilgocenie fundamentów i ścian budynku oraz doprowadzić do zakłóceń pracy pompy ciepła, a wręcz do jej „zamrożenia”.

Hałasująca pompa ciepła

Pracująca pompa ciepła generuje hałas oraz drgania. Zwykle nie są to zakłócenia o dużej wartości i nie stwarzają niedogodności eksploatacyjnych, jednak, w przypadku zastosowania sztywnych przyłączy (rur) drgania mogą być przenoszone na instalację grzewczą, co stwarzać problemy. Wobec tego przyłącza powinny być wykonane z elementów elastycznych, a umiejscowienie pompy ciepła powinno być wcześniej przemyślane, aby nie przeszkadzać mieszkańcom budynku.

Błędy wykonawcze (fuszerka)

Bardzo często nieprawidłowości w działaniu systemu z pompą ciepła spowodowane są błędami wykonawczymi spowodowanymi niedbałością, czyli popularnie zwana „fuszerka”. Niedbałe wykonanie instalacji może polegać przede wszystkim na podziurawieniu rur lub innych zniszczeniach mechanicznych elementów systemu.

Błędy na etapie eksploatacji

Niewłaściwa eksploatacja terenu ponad wymiennikiem gruntowy Teren ponad wymiennikiem gruntowym nie powinien być pokryty utwardzoną nawierzchnią, zalesiony lub przeznaczony pod uprawy. Powinien być on wystawiony na swobodne oddziaływanie promieniowani słonecznych, co sprzyja jego regeneracji. Poważnym błędem jest przykrywanie takiego gruntu kostką brukową, płytami chodnikowymi, betonem, asfaltem lub inną powierzchnią blokującą wnikanie promieni słonecznych, ponieważ może to utrudnić regenerację gruntu, czyli spowodować jego zbytnie wychłodzenie.

Brak okresowych kontroli cieczy roboczych

Ciecze robocze (m.in. wodne roztwory glikolu) należy poddawać okresowej kontroli, podczas której sprawdza się m.in. stężenie jonów wodorowych (pH), rezerwę alkaliczną oraz gęstość roztworu. Jest to konieczne, ponieważ podczas eksploatacji ciecze robocze mogą ulegać destrukcji będącej efektem różnorakich przemian chemicznych.

Brak lub złe uzupełnianie ubytków cieczy roboczych

W przypadku wystąpienia ubytków cieczy roboczej należy je uzupełnić, aby zapewnić prawidłowość działania instalacji. Uzupełnienie takie musi być jednak wykonane prawidłowo. Jeżeli ciecz roboczą stanowi wodny roztwór glikolu nie wolno jej niedoboru uzupełniać wodą, ponieważ spowoduje to zmniejszenie stężenia glikolu w roztworze, co zaskutkuje obniżeniem temperatury krzepnięcia cieczy roboczej i zwiększy prawdopodobieństwo jej zamarznięcia.

Zawyżone rachunki w pierwszym okresie używania systemu

Często w nowobudowanych obiektach odczuwalne są wyjątkowo wysokie koszty eksploatacji pompy ciepła w pierwszym sezonie lub pierwszych dwóch sezonach użytkowania. Często traktowane jest to przez inwestorów jako błąd , chociaż nim nie jest. Należy bowiem pamiętać o tym, że nowy budynek zawiera wiele tzw. wilgoci technicznej- wody będącej składnikiem betonu, zapraw, tynków, itp., przez co ogrzewanie w pierwszym sezonie grzewczym ma za zadanie również usunięcie tej wilgoci. Powoduje to wzrost zapotrzebowania budynku na ciepło dostarczane przez system pompy ciepła, przez co rachunki za elektryczność są w tym okresie wyższe niż w okresach późniejszych. Należy jednak pamiętać, że problem ten dotyczy wszystkich systemów grzewczych, nie tylko pompy ciepła, a więc błędem jest traktowanie tego jako nieprawidłowość.

Opracowanie redakcja. 

Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji.