Następstwa Ustawy F-gazowej dla branży HVAC&R

Jaki będzie dalszy rozwój branży HVAC&R w następstwie Ustawy F-gazowej?

Obowiązujące już prawie cztery lata Unijne Rozporządzenie nr 517/2014 w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych w sposób znaczący wpłynęło na całą branżę HVAC&R, od producentów, przez inwestorów, firmy wykonawcze po użytkowników końcowych. Na początku 2017 roku pierwszymi sygnałami nadciągających zmian był gwałtowny wzrost cen na czynniki chłodnicze o wysokim GWP. Obecnie, w końcówce 2018 roku wyraźnie widać konsekwencje wynikające z Ustawy F-gazowej: podwyżka cen czynników, przerwy w dostępności czynników na rynku, brak wykwalifikowanego personelu.

Boom cenowy na rynku czynników w 2017

Po znikomym wzroście cen czynników w latach 2015-2016, gwałtowny wzrost cen na gazy o wysokim GWP nastąpił w pierwszym kwartale 2017 roku. W niektórych krajach na koniec 2017 roku ceny czynników takich jak R404A i R507 wzrosły o ponad 1000%. Zgodnie z przewidywaniami nie należy oczekiwać stabilizacji cen na rynku F-gazowym, a wręcz przeciwnie.

Powszechny niedobór czynników

W 2017 roku Honeywell, jeden z największych na świecie producentów czynników chłodniczych wycofał się ze sprzedaży R404A. Za nim poszli pozostali producenci. Skutkiem tego w całej EUROPIE wystąpiły problemy z zakupem czynników HFC. Niedobór dotknął nie tylko R404A, ale także inne czynniki HFC jak R410A czy R134a, a nawet czynniki nowej generacji: mieszaniny HFO/HFC. Wystąpiły np. okresowe problemy z zakupem R452A. Należy również pamiętać o obowiązującym od 1 stycznia 2020 roku zakazie stosowania HFC o GWP ≥ 2500 w nowych urządzeniach oraz do serwisowania lub konserwacji instalacji o napełnieniu czynnikiem w ilości stanowiącej 40 ton ekwiwalentu CO2 lub więcej (około 10,2 kg R404A), za wyjątkiem HFC z odzysku do roku 2030, sprzętu wojskowego oraz urządzeń stosowanych do temperatur poniżej -50°C. Ilość odzyskiwanych czynników jest nadal na zbyt niskim poziomie, nie mającym istotnego wpływu na wsparcie działalności branży. Dlatego niepewna sytuacja na rynku, czy w razie potrzeby konkretny czynnik będzie dostępny, dotyka wszystkie podmioty z branży.

Niepewność w wyborze czynnika chłodniczego

Ryzyko związane z brakiem czynników HFC oraz ze stosowaniem wprowadzanych na rynek czynników nowej generacji wywołuje wiele wątpliwości odnośnie wyboru takiego czynnika, który sprawdzi się w przyszłości. Realizowana przez Komisję Europejską strategia stopniowego wycofywania HFC wywiera największą presję na wykonawców i ich klientów. Wiadomo, że w 2030 roku roczne zużycie musi spaść do poziomu 21% konsumpcji z 2015 roku. Każdy z układów chłodniczych wymaga indywidulanego podejścia. Nie można sformułować "złotej zasady" idealnej do zastosowania we wszystkich przypadkach.

Przy ocenie aktualnej kondycji układu chłodniczego należy odpowiedzieć na następujące pytania:

Jakim czynnikiem i w jakiej ilości jest napełniony układ?
Wysoka wartość GWP i / lub duża ilość czynnika chłodniczego znacznie komplikuje sytuację.
Czy dany układ chłodniczy ma kluczowe znaczenie dla biznesu?
Czy ewentualne wyłączenie instalacji niesie za sobą wysokie czy niskie koszty?
Ile lat ma instalacja i w jakim jest stanie?
Oczywiście lepiej jest, kiedy instalacja jest nowa, szczelna i w dobrym stanie.
Jaka jest sytuacja finansowa użytkownika końcowego?

Odpowiadając na powyższe pytania łatwiej będzie ustalić plan działania na przyszłość. W jaki sposób odejść od stosowania czynników o wysokim GWP? Czy zrestrukturyzować istniejący układ łącznie z wymianą czynnika, czy zostawić go dopóki jest sprawny, a zaoszczędzone w ten sposób pieniądze przeznaczyć na nową inwestycję? Generalnie zaleca się jako rozwiązania długoterminowe wybór czynników o niskim lub zerowym GWP, a jeśli to możliwe to przejście na czynniki naturalne.