GHP nie da się! Nowoczesne systemy klimatyzacji oraz ogrzewania zasilane gazem ziemnym lub LPG

System klimatyzacji i ogrzewania zasilany gazem (w skrócie GHP) uniezależnia użytkownika od energii elektrycznej, a dodatkowo powoduje radykalne zmniystejszenie emisji CO2 oraz NOx. Systemy GHP są przeznaczone nie tylko dla kilku pomieszczeń, ale dla całych budynków biurowych, szpitali, szkół, uniwersytetów, budownictwa mieszkaniowego, kościołów oraz wszelkiego rodzaju obiektów przemysłowych.

Technologia VRF-GHP (VRF-Variable Refrigerant Flow - systemy ze zmiennym przepływem czynnika chłodniczego, GHP - Gas Heat Pump - gazowa pompa ciepła) odniosła duży sukces w Japonii (ok. 53% systemów VRF w Japonii zasilanych jest gazem). Systemy te pojawiły się również w Europie. Dużym zainteresowaniem cieszą się one szczególnie we Włoszech, Niemczech, Hiszpanii, Anglii, Rumunii, Francji. W roku obecnym system pojawił się też w Polsce. Przykładem jest tu budynek 64 na terenie PGNiG w Warszawie. Pięć kolejnych systemów jest w realizacji oraz kilkanaście w fazie projektowej. Jest to wynik coraz to większego zapotrzebowania na energię elektryczną przeznaczoną w dużym stopniu na klimatyzację oraz problemów z tym związanych, np. w postaci przeciążenia lokalnych sieci energetycznych, i okresowych awarii w dostawie energii elektrycznej zwłaszcza w sezonie letnim, kiedy wszyscy korzystają z klimatyzacji w tym samym czasie. Dowodem tego było obecne, najgorętsze w historii lato. Według prognoz klimatologów - takie lata za kilkanaście lat będą normą, a średnia temperatura podniesie się jeszcze o kilka stopni w tym wieku.

Drugim problemem jest emisja do atmosfery dwutlenku węgla oraz tlenków azotu towarzysząca pracy urządzeń zasilanych energią elektryczną. Potęguje to efekt cieplarniany, który z kolei zmienia globalnie klimat, powodując jego ocieplenie i związane z tym awarie sieci energetycznych na skutek obniżania poziomu wód oraz podwyższenia ich temperatury w rzekach, które chłodzą elektrownie. Dodatkowo gwałtownie rosnące zapotrzebowanie na klimatyzację powoduje zwiększone obciążenie sieci energetycznych, które i tak już są przeciążone na skutek nieefektywnego chłodzenia wodą z rzek.

Czym charakteryzuje się GHP?

Wychodząc naprzeciw tym problemom, opracowano system klimatyzacji i ogrzewania

zasilany gazem (w skrócie GHP), który, po pierwsze, uniezależnia użytkownika od energii elektrycznej, a dodatkowo powoduje radykalne zmniejszenie emisji CO2 oraz NOx. Systemy GHP są przeznaczone nie tylko dla kilku pomieszczeń, ale dla całych budynków biurowych, szpitali, szkół, uniwersytetów, budownictwa mieszkaniowego, kościołów oraz wszelkiego rodzaju obiektów przemysłowych. W Japonii sporządzono statystyki, które wykazały, że opracowanie tej technologii i wdrożenie w życie łącznie ok. 5,5 GW wydajności chłodniczej/grzewczej, spowodowało zatrzymanie koncepcji budowy elektrowni atomowej o zdolności wytwarzania 2,4 GW energii elektrycznej.

Systemy VRF-GHP charakteryzują się zmiennym przepływem czynnika chłodniczego w systemie klimatyzacyjnym, umożliwiając płynną regulację wydajności chłodniczej/grzewczej w obrębie każdego pomieszczenia. W praktyce oznacza to, że system może dostosować parametry pracy do poszczególnych jednostek wewnętrznych znajdujących się w różnych pomieszczeniach, np. układ składający się z agregatu o wydajności chłodniczej 90 kW i 40 jednostek wewnętrznych o 2,2 kW każda, może dostosować wydajność agregatu zewnętrznego tylko dla potrzeb jednego urządzenia wewnętrznego pracującego w danym momencie, co oznacza, że układ jest obciążony tylko w 5% w danym momencie, a nie w 100%. Dodatkowo przy jednostce wewnętrznej znajdują się zawory regulacyjne posiadające 420 kroków regulacji, co oznacza, że wydajność każdego urządzenia wewnętrznego możemy płynnie dostosować do aktualnego zapotrzebowania danego pomieszczenia na chlód/cieplo z dokładnością do 1/420 nominalnej wydajności urządzenia. W konsekwencji powoduje to duże oszczędności w poborze energii elektrycznej dla danego pomieszczenia, a w dalszej kolejności dla całego budynku. Jest to nieporównywalny zysk w porównaniu z systemami zasilanymi tradycyjnie ze sprężarkami pracującymi na zasadzie wl./wyl., które działają zawsze na 100% swojej wydajności).

VRF a VRF-GHP

W systemie VRF-GHP oprócz wszystkich zalet systemów VRF dostępnych na rynku, takich jak wspomniane wcześniej: energooszczędność, bardzo duże możliwości wydłużania instalacji chłodniczych, prostota montażu, szeroki zakres systemów sterowania, możliwość niezależnych ustawień parametrów klimatycznych w każdym pomieszczeniu, małe średnice rurociągów chłodniczych w porównaniu z systemami wody lodowej oraz bardzo bogaty typoszereg jednostek wewnętrznych, możemy wyróżnić szereg innych zupełnie nowych cech i zalet systemu zasilanego gazem. Różnica podstawowa sprowadza się do sposobu zasilania sprężarki w agregacie zewnętrznym. W tradycyjnych systemach VRF dostępnych na rynku sprężarka jest zasilana elektrycznie inwerterowo, ale wiąże się to z ryzykiem wytwarzania piątej wyższej fali harmonicznej, która może powodować zakłócenia w niektórych układach elektrycznych, a wymiana ciepła pomiędzy agregatem i jednostkami wewnętrznymi dokonuje się przy pomocy freonowego układu chłodniczego, analogicznego do urządzeń typu split lub multisplit. Oznacza to, że czynnik chłodniczy, odparowując pobiera ciepło z pomieszczenia, a skraplając się, oddaje ciepło do pomieszczenia w zależności od ustawionego trybu pracy. W systemie VRF-GHP układ chłodniczy jest prawie taki sam, tzn. składa się z takich samych jednostek wewnętrznych oraz tej samej chłodniczej - linii freonowej, ale konstrukcja agregatu i sposób zasilania sprężarki stanowi zupełnie nowe rozwiązanie, co odkrywa nowe możliwości w sensie wymiany ciepła i skuteczności ogrzewania lub chłodzenia.

Podstawowe różnice w porównaniu do systemów zasilanych elektrycznie są następujące:

  • GHP wykorzystuje czynnik chłodniczy typu HFC (R410A) oraz naturalny gaz umożliwiające wydajną pracę minimalizując zanieczyszczanie środowiska.
  • Potężne i szybkie chłodzenie oraz grzanie - zachowanie 100 % wydajności grzewczej nawet przy 20°C. Nie tylko gaz jest wykorzystywany jako źródło ciepła, ale również ciepło odpadowe z silnika, które wspomaga wydajność systemu i doskonałą technologię klimatyzacji. Dzięki temu wyeliminowano straty energii oraz umożliwiono efektywne i bardzo szybkie grzanie. Dodatkowo system typu pompa ciepła zasilany gazem nie potrzebuje cyklu oszraniania (dzięki wykorzystaniu ciepła odpadowego z silnika) charakterystycznego dla systemów zasilanych elektrycznie. Dzięki temu nie występuje mało przyjemna przerwa w cyklu grzania i możliwe jest ciągłe w pełni komfortowe ogrzewanie. Pełen zakres cyklu grzania jest możliwy również w ostrych warunkach zimowych przy temperaturze zewnętrznej równej nawet -25°C, zatem system GHP może stanowić również podstawowy system grzewczy w zimie dla budynku w polskich warunkach klimatycznych, dzięki temu możemy wyeliminować koszty związane z dodatkowo rozbudowaną kotłownią czy węzłem ciepłowniczym oraz kosztami ogrzewania. Natomiast pomieszczenia, które potencjalnie pełniłyby funkcję kotłowni, możemy zagospodarować w inny sposób ze względu na kompaktowe wymiary agregatu zewnętrznego GHP. Dodatkowo uzyskujemy dużo większą sprawność w wykorzystaniu gazu w lecie, ponieważ w Polsce gaz służy głównie w zimie na potrzeby ogrzewania czy przemysłu. Żaden system klimatyzacyjny zasilany elektrycznie nie jest w stanie zapewnić 100% wydajności grzewczej przy temperaturze zewnętrznej -20°C. Nie może zatem stanowić podstawowego systemu grzewczego w polskich warunkach klimatycznych. System GHP przy wykorzystaniu dodatkowego ciepła odpadowego daje taką możliwość wykorzystując jedynie jedną cienką instalację chłodniczą.
  • Ponieważ system jest zaprojektowany również do pracy z istniejącą instalacją wody lodowej zastosowanie GHP daje możliwość w prosty sposób odnowienia starego systemu klimatyzacji opartego na klimakonwektorach wentylatorowych lub chłodnicach wodnych w centralach klimatyzacyjnych. Odbywa się to poprzez podłączenie do instalacji freonowej agregatu - przejściowego wodnego wymiennika ciepła o wydajności 25 lub 50 kW. Dzięki możliwości podłączania wymiennika w odległości do 120 m od agregatu uzyskujemy naprawdę duże możliwości instalacyjne. Możemy również przystosować system do pracy w chłodnictwie, uzyskując niskie temperatury do -12°C na potrzeby przechowywania żywności/chłodni przy wykorzystaniu wymienników z solankami. Równocześnie nie potrzebujemy czterorurowych klimakonwektorów wentylatorowych lub systemu przełączania i podłączania dodatkowej instalacji na potrzeby ogrzewania, kiedy fan coile mają również pełnić funkcję ogrzewania w zimie, ponieważ 100% wydajność grzewcza jest zawsze zagwarantowana. Jest to wysoce wydajny system, oszczędny w działaniu i serwisowaniu, oraz jest przyjazny środowisku, zatem przyczynia się do poprawiania jakości powietrza w naszych miastach.
  • Nieograniczoną możliwość wydłużania całkowitej długości instalacji chłodniczej w systemie chłodniczym, rozumianej jako długość wszystkich działek i odgałęzień chłodniczych (w dostępnych na rynku systemach freonowych zasilanych elektrycznie ta długość jest ograniczona do 300 m). Dodatkowo istnieją gotowe rozwiązania umożliwiające dodatkowy odzysk ciepła odpadowego z silnika na potrzeby c.w.u. Przygotowane są gotowe wymienniki ciepła do odzyskiwania ciepła odpadowego o wydajności od 12,5 do 27 kW. W trakcie pracy agregatu o wydajności 71 kW mamy dostępne 27 kW ciepła za darmo na potrzeby c.w.u. o temperaturze 75°C.
  • Najbardziej zaawansowaną formą systemu VRF-GHP jest system trzyrurowy umożliwiający równoczesne chłodzenie lub grzanie w obrębie różnych jednostek wewnętrznych, co umożliwia dodatkowe odzyskiwanie ciepła i zwiększenie efektywności energetycznej o dodatkowe 35% w stosunku do systemu dwururowego. Ciepło odbierane z pomieszczeń nie jest oddawane do otoczenia, ale jest przekazywane do pomieszczeń, które w danym momencie wymagają ogrzewania, zatem nie ma wtedy żadnej straty energii, a część pomieszczeń jest ogrzewana „za darmo".

Obecnie wdrażane są na rynku polskim najnowsze systemy bazujące na czynniku R410A, jeszcze bardziej wydajne termodynamicznie, posiadające większy współczynnik COP oraz dodatkowy agregat prądotwórczy zasilany przy pomocy silnika spalinowego napędzającego sprężarkę, aby uniezależnić system w całości od zasilania elektrycznego.

Autor: Paweł Sroczyński

Źródło: www.instalator.pl