Klimatyzacja na gwarancji, czyli odpowiedzialność za wadliwość urządzenia
Gwarancja jest rodzajem dodatkowego zapewnienia, o jakości sprzedanej rzeczy w naszym przypadku urządzenia chłodzącego. Zapewnienie to inkorporowane jest w osobnym dokumencie, który sprzedawca dołącza do sprzedanego urządzenia chłodzącego. Gwarancja, co do zasady, ma uzupełnić uprawnienia nabywcy przysługujące mu z tytułu rękojmi.
Wystawienie dokumentu gwarancji na sprzedane urządzenie chłodzące np. klimatyzator, wiąże się z przyjęciem zobowiązania, że w razie ujawnienia się wady fizycznej rzeczy w terminie określonym w dokumencie gwarancji, wystawca dokumentu (gwarant) zobowiązuje się do usunięcia wad fizycznych lub do dostarczenia urządzenia chłodzącego wolnej od wad (art. 577 k.c.). Jeżeli termin taki nie został zastrzeżony w gwarancji, przyjmuje się, że termin ten wynosi rok od dnia, w którym rzecz została wydana nabywcy.
Tytułem wstępu
Klimatyzacja nie jest urządzeniem, lecz procesem wymiany powietrza w pomieszczeniu, mającym na celu utrzymywanie zadanych warunków klimatycznych, czyli odpowiedniego zakresu temperatur i wilgotności powietrza, zapewniających dogodne warunki do pracy i funkcjonowania człowieka(warunki komfortu) lub optymalne warunki dla określonego procesu przemysłowego (np. w przemyśle elektronicznym).
Ze względu na charakter uprawnień gwarancji, w swej istocie może odnosić się jedynie do rzeczy. Podstawową funkcją gwarancji, jakości jest ochrona kupującego (uprawnionego z gwarancji) przed konsekwencjami „zepsucia się” przedmiotu objętego gwarancją (urządzenie chłodzące) i przed niewłaściwym funkcjonowaniem tego przedmiotu pozostającym w związku z jego wadliwością. Mówiąc o wadliwości, należy uwzględnić, że pojęcie wady fizycznej przy gwarancji nie jest – mimo braku odrębnego zdefiniowania ustawowego – identyczne z pojęciem wady fizycznej przy rękojmi. Z istoty gwarancji wynika mianowicie, że ma ona zapewnić zdatność rzeczy do normalnego użytku. Zatem pojęcie wadliwości nawiązuje do braku (zmniejszenia) tylko cech użytkowych, jakie rzecz powinna mieć zgodnie z normami i uzasadnionymi oczekiwaniami.
Gwarancja jakości a rękojma
Gwarancja jakości, w odróżnieniu od rękojmi, znajduje zastosowanie przy sprzedaży jedynie niektórych rodzajów rzeczy (towarów), takich jak np. urządzenia chłodzące, których techniczna budowa decyduje o tym, że ani nie jest możliwe pełne i dokładne zbadanie ich niewadliwości w momencie odbioru, ani też pozytywny wynik badania ich, jakości przy odbiorze nie jest miarodajny dla prognozy ich prawidłowego funkcjonowania w przyszłości.
Gwarancja na urządzenie chłodzące
Udzielenie gwarancji jakości urządzenia chłodzącego kupującemu nie jest obecnie obligatoryjne. Możliwa jest zatem sytuacja, że umowie sprzedaży nie będzie towarzyszyła gwarancja, a w konsekwencji w wypadku ujawnienia się wad rzeczy sprzedanej kupującemu przysługiwać będą jedynie uprawnienia z tytułu rękojmi względem sprzedawcy.
Gwarancji jakości, udzielić może (poprzez wystawienie dokumentu gwarancji – art. 577 §1 kodeksu cywilnego) zarówno sprzedawca urządzenia chłodzącego jak i jego wytwórca, aczkolwiek najczęściej jednak gwarancji udziela wytwórca rzeczy, podczas gdy sprzedawca jedynie pośredniczy w przekazaniu dokumentów gwarancyjnych kupującemu – samemu nie stając się zobowiązanym z tytułu gwarancji.
Kupujący może korzystać z uprawnień z gwarancji niezależnie od uprawnień z rękojmi (art. 579 kodeksu cywilnego). Oznacza to, że sprzedawca nie może zmusić kupującego do rezygnacji z korzystania z uprawnień z tytułu rękojmi w sytuacji, gdy wady objęte są gwarancją. W razie ujawnienia się wad objętych zarówno rękojmią jak i gwarancją to kupującemu przysługuje wybór czy zażąda od gwaranta usunięcia wad lub wymiany urządzenia chłodzącego na nowe, czy też na podstawie rękojmi zażąda od sprzedawcy np. obniżenia ceny tego urządzenia albo odstąpi od umowy. Wydaje się jednakże, że strony (to znaczy kupujący i sprzedawca) mogą w umowie sprzedaży wyłączyć odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi za te wady fizyczne, które zostały objęte udzieloną kupującemu gwarancją jakości.
W takiej sytuacji kupujący nie będzie mógł dochodzić uprawnień z tytułu rękojmi, skoro została ona skutecznie wyłączona, i będzie mógł jedynie korzystać z uprawnień wynikających z udzielonej mu gwarancji jakości. Natomiast wydaje się, że zawarte w treści gwarancji postanowienie wyłączające „z góry” możliwość dochodzenia uprawnień z tytułu rękojmi w zakresie wad objętych gwarancją należałoby uznać za nieważne, jako sprzeczne z art. 579 kodeksu cywilnego.
Autor: Przemysław GOGOJEWICZ
