Alternatywny sposoby łączenia rur Lokring

[-- DOSTĘPNE DLA UŻYTKOWNIKA HVACR+ --]

Najbardziej powszechną metodą, najdłużej stosowaną i wszystkim dobrze znaną jest lutowanie, które można wykonywać po odbyciu specjalnego szkolenia


Innym sposobem łączenia rur bez potrzeby przechodzenia dodatkowych kursów jest łączenie z wykorzystaniem mosiężnych złączek gwintowanych i narzutek. Oba te sposoby wiążą się z pewnymi utrudnieniami, ten drugi jest ograniczony maksymalnym rozmiarem jaki można zastosować, natomiast lutowanie jest możliwe tylko tam, gdzie nie ma ścisłych restrykcji dotyczących swobodnego posługiwania się wolnym ogniem. Coraz częściej słyszy się o obiektach, gdzie jest zakazana praca z ogniem, a uzyskanie takiego pozwolenia może być uciążliwe i czasochłonne.


Kiedy stosować

Alternatywnym sposobem łączenia przewodów rurowych może być system specjalnych złączek zaciskowych Lokring – dedykowanych tylko dla techniki chłodniczej i klimatyzacyjnej. Przewagą Lokringów nad tradycyjnymi metodami łączenia rur to przede wszystkim szybkość, czystość, bezpieczeństwo i prostota, bo już po krótkim przeszkoleniu można sprawnie dokonać połączenia. Po nabraniu wprawy, czas trwania łączenia w porównaniu do dwóch przytoczonych sposobów może skrócić się o około 40%. Należy również zwrócić uwagę, że instalacja (sprężarka!) nie jest narażona na uszkodzenia spowodowane zgorzelinami powstałymi na skutek nieumiejętnego lutowania. Nawet najlepszy specjalista w dziedzinie lutowania może popełnić błąd i tym samym narazić sprężarkę na awarię, której usunięcie bywa bardzo kosztowne. Oprócz tego łączenie rur z użyciem ognia, stanowi zagrożenie dla otoczenia, ponieważ elementy znajdujące się w pobliżu miejsca lutowanego narażone są na dodatkowe uszkodzenia, nie mówiąc już o ryzyku na jakie jest narażony technik wykonujący tę czynność. Dodatkowym atutem metody zaciskowej są lekkie i poręczne narzędzia, gdzie w przypadku lutowania serwisant musi dźwigać około 15 kg – nieporęczny zestaw, niekiedy nawet na dach, co dla niektórych może stanowić spore utrudnienie. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że lutowanie wymaga ciągłego i cyklicznego napełniania butli z tlenem i propanem, co w sytuacji złącz zaciskowych nie jest konieczne, ponieważ jedynym materiałem zużywający się podczas łączenia jest uszczelniacz, który aplikuje się na rurki. Połączenie rurowe Lokringiem wykonuje się bez większego nakładu siły i bez potrzeby zasilania energetycznego. Jedyne co jest potrzebne to szczypce oraz odpowiednie szczęki, które dostosowuje i wymienia się wedle rozmiaru rur.

Niestety, tak jak w przypadku złączek skręcanych, i tutaj występuje ograniczenie pod względem średnic rur, bowiem System Lokring umożliwia łączenie rur znajdujących się w przedziale zewnętrznej Ø 6 - 35 mm. W instalacjach klimatyzacyjnych typu Split, Multi Split i niektórych systemach VRF jest to wystarczający zakres. Problem może pojawić się, gdy do połączenia są rury o zewnętrznej średnicy np. 42 mm – wtedy pozostaje już tylko lutowanie. Innym ważnym, (o ile nie najważniejszym) czynnikiem, który decyduje o wyborze metody łączenia rur to pewność, że połączenie będzie w 100% szczelne. Pojawienie się niechcianej nieszczelności na skutek drgań instalacji, wynikającej z nieumiejętnego lutowania lub spawania, oznacza wyciek czynnika chłodniczego, co powoduje spadek wydajności, a może i nawet spowodować mechaniczne uszkodzenie sprężarek. Innym powodem nieszczelności może być wyższe ciśnienie, występujące najczęściej w instalacjach z R410A. Jednak niezależnie od tego jaki czynnik chłodniczy znajduje się w instalacji to zawsze i bezwzględnie trzeba przestrzegać żelaznych zasad lutowania i spawania zgodnie ze szkołą chłodniczą. Jeśli wszystko jest wykonane zgodnie z procedurami to serwisant może być pewny, że jego połączenie będzie szczelne.

Każdy monter klimatyzacji przed wycenieniem usługi klientowi musi obliczyć jakie poniesie koszty związane z prowadzeniem ewentualnych prac. Biorąc pod uwagę koszt zakupu części i elementów potrzebnych do wykonania połączenia Lokring, to będą one wyższe w porównaniu do kosztów związanych z lutowaniem. Jednak jeśli dokładnie porówna się te dwie metody pod względem szybkości, ilości potrzebnych ludzi, prostotę i ewentualną możliwość uszkodzenia instalacji to ta różnica cenowa się niweluje. Koszt montażu klimatyzacji to nie tylko zakup urządzeń i materiałów eksploatacyjnych, ale i również warunki w jakich się to przeprowadza.

Zasady montażowe

W przypadku złączek Lokring również należy przestrzegać pewnych reguł, by nie doszło do żadnych wycieków. Ponadto istotne jest, że system Lokring posiada wszelkie certyfikaty uprawniające do stosowania razem z wysokociśnieniowym freonem R410A, jednak jak już zostało wcześniej wspomniane, ważne jest aby koniecznie były respektowane zasady montażowe zawarte w instrukcji obsługi. Wystarczy, że jedna z poniższych czynności zostanie ominięta lub źle wykonana, to istnieje wtedy spore prawdopodobieństwo, że instalacja w tym miejscu będzie nieszczelna.

W celu dokonania połączenia rur systemem Lokring potrzebne są następujące narzędzia i komponenty:

  • szczypce montażowe,
  • para szczęk montażowych,
  • złączka Lokring,
  • tuleje wzmacniające,
  • uszczelniacz Lokprep,
  • mata ścierna,
  • gratownik,
  • suwmiarka.


Szczęki montażowe są wymiennymi elementami i dostosowuje się je do odpowiedniego rozmiaru łączonych rur, który określa się na podstawie zewnętrznej średnicy. W taki sam sposób, według zewnętrznych średnic rur dobiera się właściwą złączkę. Natomiast żeby dobrać tulejkę wzmacniającą musimy znać, oprócz średnicy zewnętrznej rury, jeszcze grubość ścianki rur. Niestety niektórzy producenci rur miedzianych ze względu na oszczędności nie dotrzymują specyfikacji wymiarowych podawanych w kartach produktu i zdarza się, że ścianka rury powinna wynosić np. 0,8 mm, a w rzeczywistości pod otuliną kryje się znacznie cieńsza ścianka np. 0,5 mm. Takie przypadki dyskwalifikują możliwość wyboru Lokringa do połączenia rur. Jeśli serwis zdecyduje się na stosowanie Lokringów w swoich instalacjach, to lepiej by zaopatrywał się w nieco droższe rury miedziane, ale lepsze jakościowo i miał pewność, że grubość ścianki i zewnętrzna średnica rur będzie taka jak w specyfikacji technicznej. Po wyborze odpowiedniej złączki i tulejek wzmacniających można przystąpić do przygotowania końcówek rur, a następnie wykonywać ze szczególną starannością kolejne czynności opisane schematycznie na rysunku 2. Jeśli złączki i tulejki zostały adekwatnie dobrane do rozmiarów rur, a procedura połączenia została wykonana zgodnie z instrukcją to można być pewnym, że to połączenie będzie w 100% szczelne, nawet jeśli w instalacji znajduje się wysokociśnieniowy czynnik R410A. Potwierdzają to certyfikaty TÜV świadczące o tym, że system Lokring został dopuszczony jako bez lutowa i niezawodna metoda łączenia rur w chłodnictwie i klimatyzacji.

Podsumowanie Technologia łączenia rur złączkami zaciskowymi daje instalatorom dodatkowe możliwości i pracę w obiektach, gdzie regulamin może zabraniać stosowania ognia wewnątrz, czy też w pobliżu budynku. I tak naprawdę to tylko w tym przypadku serwis jest zmuszony korzystać z tej bez lutowej metody łączenia rur. Natomiast we wszystkich innych sytuacjach, to instalatorzy sami muszą podjąć ostateczną decyzję jaki sposób wybiorą. Każda z powyższych metod łączenia rur ma swoje wady i zalety (tabela 1.), ale to instalator musi sobie odpowiedzieć na pytanie, która z nich jest dla niego wygodniejsza, bezpieczniejsza, pewniejsza i szybsza.