Wentylacja w placówkach edukacyjnych: Klucz do lepszej jakości nauki

Współczesna edukacja stawia przed nauczycielami i uczniami wiele wyzwań. Oprócz zapewnienia jakości programów nauczania i korzystania z nowoczesnych technologii, istnieje jeden zasadniczy element, który wpływa na efektywność procesu edukacyjnego, a który często pozostaje w cieniu – jakość powietrza w salach lekcyjnych.

Badanie przeprowadzone przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, w ramach projektu „ Wentylacja dla szkół i domów”, a także niedawno przeprowadzona IV Konferencja Naukowa „Jakość powietrza a zdrowie”, realizowana przez Uniwersytet Wrocławski, w ramach projektu kampanii edukacyjno-informacyjnej „Czy wiesz czym oddychasz?” – dowodzą, że odpowiednia wentylacja w szkołach jest kluczowym czynnikiem wpływającym na jakość nauki i zdrowie uczniów.

Dlaczego wentylacja jest kluczowa w szkołach?

Skupiamy się na nauczycielach, programach nauczania, czy nowoczesnych technologiach, a tymczasem jakość powietrza w salach lekcyjnych jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na jakość nauki i zdrowie uczniów. Oto dlaczego:

1. Stężenie dwutlenku węgla: Stężenie dwutlenku węgla (CO2) w powietrzu może znacząco wzrastać w zamkniętych pomieszczeniach, szczególnie gdy jest ich dużo. Badania wykazują, że wysokie stężenie CO2 w salach lekcyjnych prowadzi do zmęczenia, trudności w koncentracji i znużenia uczniów.

Problem z zwiększonym stężeniem CO2 w klasach wynika z kilku kluczowych czynników:

• Liczba uczniów: W tradycyjnych klasach może być nawet 20-30 uczniów, a w niektórych przypadkach, jak np. w salach wykładowych na uczelniach wyższych, nawet kilkaset osób. Każdy człowiek wydycha dwutlenek węgla w procesie oddychania, a więc im więcej osób w pomieszczeniu, tym większa produkcja tego związku gazowego.
• Czynniki zewnętrzne: Szkoły często usytuowane są w pobliżu ruchliwych ulic lub innych źródeł zanieczyszczeń powietrza. To może wprowadzać pyły o zanieczyszczenia zewnętrzne do wnętrza budynków.
• Zamknięte okna i drzwi: W okresie grzewczym okna i drzwi w salach są często zamknięte, aby utrzymać ciepło wewnątrz. Niestety to ogranicza naturalną cyrkulację powierza i prowadzi do nagromadzenia CO2.
• Czas trwania zajęć: Standardowe lekcje w szkołach trwają zazwyczaj 45 min, jednakże zajęcia w szkołach wyższych potrafią trwać nawet 3 godziny. W tym czasie uczniowie i studenci pozostają w salach, a proces oddychania i wydzielania CO2 jest nieprzerwany.

Dlaczego wysokie stężenie dwutlenku węgla jest problemem? Ponieważ wpływa negatywnie na zdrowie i skupienie nie tylko uczniów, ale także nauczycieli. Jego wysokie stężenie może wpłynąć na funkcje poznawcze, w tym na zdolność koncentracji i myślenia.

1. Syndrom chorego budynku: W pomieszczeniach o złej wentylacji można doświadczyć tzw. „syndromu chorego budynku”. Termin ten odnosi się do szeregu objawów zdrowotnych, które wynikają z przebywania wewnątrz budynku o złej jakości powietrza. W przypadku szkolnych klas, gdzie uczniowie i studenci spędzają znaczną część dnia, ten problem nabiera szczególnego znaczenia. Syndrom obejmuje m.in. suchość oczu, skóry, alergie i ogólny dyskomfort. Objawy ten nie tylko wpływają na komfort uczniów, ale także mogą znacząco utrudnić skupienie się na nauce.
2. Zmniejszenie ryzyka rozprzestrzeniania infekcji: W odpowiednio wentylowanych pomieszczeniach zmniejsza się ryzyko rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych. Szkoły są dużym skupiskiem osób zamkniętych w jednym budynku, dlatego odpowiednie wentylowanie jest szczególnie ważne chociażby w okresach epidemii grypy czy innych wirusów. 
3. Poprawa ogólnego bezpieczeństwa: W przypadku wystąpienia problemów związanych z jakością powietrza, takich jak wycieki gazów, odpowiedni system wentylacji może pomóc w szybki usuwaniu potencjalnie niebezpiecznych substancji.

Wpływ na efektywność nauki

Badania przeprowadzone w ramach projektu „Wentylacja dla szkół i domów” jednoznacznie dowodzą, że wysokie stężenie dwutlenku węgla i brak odpowiedniej wentylacji mogą znacząco obniżyć efektywność nauki. Skąd jednak bierze się ten problem i jak wpływa na codzienny proces nauczania? W badanych budynkach zachowano istniejący system wentylacji grawitacyjnej, który w praktyce przestaje być skuteczny po przeprowadzeniu termomodernizacji. To sprawia, że pomieszczenia stają się swoistym zamkniętym kontenerem termicznym. Ten problem nabiera szczególnego znaczenia w przypadku sal lekcyjnych, ze względu na specyfikację użytkowania. W pomieszczeniach o powierzchni 50-60 m2 i kubaturze wynoszącej około 200 m3, gdzie przebywa około trzydzieścioro uczniów, brak właściwej wentylacji sprzyja nagromadzeniu się zanieczyszczeń. Jako kluczowy wskaźnik tego zjawiska można wymienić wspomniany dwutlenek węgla. Wraz z każdym oddechem uczniów, jego stężenie w powietrzu wzrasta.

Jakie stężenie CO2 powinno budzić niepokój? To zależy od efektywności systemu wentylacyjnego. Im lepiej działa, tym bliżej jesteśmy poziomom stężenia CO2 obserwowanym na zewnątrz. W warunkach naturalnych, na zewnątrz budynków, stężenie CO2 wynosi między 350 a 550 ppm (części na milion). Jednak sytuacja może różnić się w zależności od pory dnia i lokalizacji, w tym od stopnia zurbanizowania. Organizacje zajmujące się zdrowiem publicznym, takie jak Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), rekomendują, aby stężenie CO2 wewnątrz budynków nie przekraczało poziomu 1500 ppm. Norma unijna skupia się natomiast na różnicy między stężeniem dwutlenku węgla wewnątrz, a na zewnątrz, która nie powinna być większa niż 1000 ppm. W badanych placówkach oświatowych zanotowano znaczne przekroczenia norm. Na ile to poważny problem? W punktach kulminacyjnych, czyli w momentach największej koncentracji CO2, zarejestrowano wartości oscylujące w przedziale od 3000 do 4000 ppm. To istotna różnica w porównaniu do przeciętnych poziomów zewnętrznych. Co warto podkreślić, tego rodzaju odnotowania pojawiają się w badaniach od kilku lat. Niemniej jednak proces termomodernizacji szkół w Polsce wciąż często nie uwzględnia kwestii poprawi instalacji wentylacyjnych. W praktyce oznacza to, że budynki poddawane termomodernizacji są ocieplane i wyposażane w nową stolarkę okienną, jednak nie wprowadza się istotnych zmian w systemie wentylacji.

VBW Engineering dla lepszej jakości nauki i zdrowia

Jako firma VBW Engineering, specjalizująca się w systemach wentylacyjnych, jesteśmy niezwykle świadomi kluczowej roli, jaką odgrywa wentylacja w placówkach oświatowych. Nasza firma, kierując się troską o zdrowie i komfort uczniów oraz nauczycieli, projektuje i dostarcza nowoczesne centrale wentylacyjne, które znacząco przyczyniają się do poprawy jakości powietrza w szkołach i na uczelniach wyższych. W badaniach oraz na konferencji dotyczącej wpływu jakości powietrza na zdrowie i proces nauczania jasno dowiedziono, że brak odpowiedniej wentylacji i wysokie stężenie dwutlenku węgla mogą prowadzić do obniżenia efektywności nauki. Uczniowie stają się rozkojarzeni, mniej skoncentrowani na lekcjach, a także bardziej podirytowani. To z kolei może przekładać się na niższe wyniki w nauce i ogólną jakość edukacji. W związku z tym VBW Engineering dostarcza innowacyjne rozwiązania wentylacyjne, które są dostosowane do specyficznych potrzeb placówek edukacyjnych. Nasze centrale wentylacyjne pozwalają na skuteczną wymianę powietrza, eliminując nadmiar dwutlenku węgla i innych zanieczyszczeń, które negatywnie wpływają na zdrowie i efektywność nauki. Warto podkreślić, że nasza firma nie tylko dostarcza rozwiązania wentylacyjne, ale także dba o cały proces projektowania i instalacji, zapewniając kompleksową obsługę serwisową. Wierzymy, ze poprawa jakości powietrza w szkołach to inwestycja w przyszłość i rozwijanie potencjału młodego pokolenia.

Podsumowanie

Wnioski z przeprowadzonych badań i konferencji są jednoznaczne - dobra wentylacja w szkole to klucz do lepszej jakości nauki i zdrowia uczniów. Dlatego warto zainwestować w odpowiednie systemy wentylacyjne i lokalne działania, które pomogą obniżyć stężenie dwutlenku węgla w okolicach placówek edukacyjnych. VBW Engineering także włącza się w walkę o lepszą jakość powietrza w placówkach edukacyjnych, dostarczając nowoczesne centrale wentylacyjne, które pomagają stworzyć lepsze warunki do nauki i rozwoju.