Elementy instalacji wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła

Do elementów instalacji mechanicznej z odzyskiem ciepła zaliczmy:

Centrale wentylacyjną – czyli serce i mechanizm instalacji wentylacji w domu. Urządzenie składa się z sekcji nawiewnej i wywiewnej oraz systemu automatyki sterującej. Przepływ powietrza w instalacji jest realizowany za pomocą wentylatorów, które tłoczą powietrze lub je wyciągają. Ochronę przed zanieczyszczeniami stanowią filtry, a przed hałasem tłumiki. Centrale wentylacyjne z rekuperatorami są zazwyczaj kompaktowe z wydzielonymi sekcjami. Są przystosowane do montażu w pomieszczeniach ogrzewanych, niektóre również w miejscach nieogrzewanych, czyli np. w garażach, na poddaszach lub w piwnicach. Mogą być podwieszane lub stojące i są produkowane w różnych wersjach i rozmiarach. W zależności od stopnia skomplikowania instalacji, centrale mogą być rozbudowane mniej lub bardziej i zawierać różne sekcje.

Część nawiewna – zapewnia nawiew powietrza do pomieszczeń. Powietrze pobierane z zewnątrz poprzez czerpnię jest przekazywane do centrali i poddawane odpowiedniej obróbce. Zostaje oczyszczone dzięki filtrom powietrza oraz ogrzane za pomocą nagrzewnicy. Za przepływ powietrza odpowiada wentylator nawiewny. Ze względu na hałas, który generuje, za sekcją z wentylatorem stosuje się tłumik. Może być on integralną częścią urządzenia, ale zazwyczaj jest oddzielną jednostką usytuowaną tuż za centralą.

Część wywiewna – do sekcji wyciągowej, doprowadzane jest powietrze wywiewane z pomieszczeń, czyli zużyte. Wentylator wywiewny transportuje powietrze przez wymiennik i wywiewa je na zewnątrz, poprzez wyrzutnię. Na wlocie do centrali stosuje się filtr powietrza, w celu ochrony wymiennika i wentylatora. Za sekcją wywiewną centrali zwykle montuje się tłumik hałasu.

Pozostałe elementy instalacji wentylacji

Układ wentylacji z odzyskiem ciepła, oprócz centrali, składa się dodatkowo z różnych elementów, które służą do rozprowadzenia powietrza w budynku i odprowadzenia go na zewnątrz.

Czerpnia jest to element, przez który wprowadzane jest powietrze do budynku. Czerpnię montuje się w ścianie zewnętrznej, dachu lub nad powierzchnią terenu. Ważne, by czerpnia znajdowała się od strony północnej, dzięki czemu będzie czerpać powietrze stosunkowo chłodne, co w lecie jest szczególnie istotne (ze względu na gorące powietrze i zwykle brak chłodnicy w układzie). Należy też umiejscowić czerpnię w miejscu, gdzie powietrze jest możliwie czyste. Czerpnia jest wyposażona w kratkę z siatką i lamelki.

Kanały, czyli przewody wentylacyjne. Służą do dystrybucji powietrza w budynku. Prowadzone są od czerpni do centrali oraz od centrali do końcowych elementów instalacji. Nazywane są kanałami nawiewnymi. Zużyte powietrze z pomieszczeń prowadzone jest do centrali kanałami wywiewnymi. Ostatni odcinek kanału, który prowadzi powietrze z centrali na zewnątrz budynku, to kanał wyrzutowy, zakończony wyrzutnią.

  • Wielkość kanałów zależy od zaprojektowanej ilości powietrza, którą mają transportować. Utrzymuje się w nich stałą prędkość przepływu, dobierając odpowiedni przekrój przewodów.
  • Stosuje się kanały prostokątne lub okrągłe. Wykonywane są z PCV, aluminium lub blachy ocynkowanej. Okrągłe przewody to Spiro (sztywne) lub typu flex (elastyczne).
  • Do wykonania instalacji niezbędne są kształtki, które montuje się między prostymi odcinkami kanałów; kolana, dyfuzory, trójniki i inne
  • elementy.
  • Kanały izoluje się, żeby ograniczyć straty ciepła, w celu ochrony przed ogniem oraz żeby nie dopuścić do wykraplania się w nich pary wodnej.


Ważna jest izolacja elementów prowadzonych od czerpni do centrali. Należy również izolować kanały przechodzące przez nieogrzewane pomieszczenia. W instalacjach klimatyzacji izoluje się wszystkie kanały. Najczęściej stosuje się otuliny z wełny mineralnej lub mat kauczukowych.

Kompleksowe systemy wentylacji do domów jednorodzinnych

Coraz częściej w rekuperacji stosuje się system kanałów i kształtek z tworzyw sztucznych. Oprócz podstawowych elementów są dostępne skrzynki rozprężne, rozdzielacze oraz kanały elastyczne. Sprzyja to łatwemu i szybkiemu montażowi. Łączenie elementów odbywa się na wcisk. Dodatkowo cały system można schować w wylewce lub w stropie. Należy jednak sprawdzić atesty higieniczne poszczególnych elementów, dane dotyczące niepalności oraz przewidzieć konieczność wykonania izolacji ogniowej, jeśli zachodzi taka potrzeba.

Kratki wentylacyjne oraz anemostaty – to elementy nawiewne i wywiewne, które służą do rozprowadzenia powietrza w pomieszczeniu. Kratki montuje się w ścianach,stropach lub bezpośrednio na kanałach. Anemostaty umieszcza się w sufitach podwieszanych. Elementami regulującymi ilość przepływającego powietrza są przepustnice oraz regulatory przepływu. Coraz bardziej powszechne stało się stosowanie regulatorów stałego lub zmiennego przepływu. Regulatory są montowane w kanałach lub bezpośrednio przed kratkami i anemostatami. Na rynku są dostępne nawiewniki o różnym kształcie i wyglądzie. Anemostaty nawiewne umieszcza się w strefie przebywania ludzi, a wywiewne możliwie daleko od elementów nawiewnych lub w miejscu powstawania zanieczyszczeń i nieprzyjemnych zapachów. Poprzez odpowiednie rozmieszczenie nawiewników i wywiewników zapewnia się właściwy bilans i cyrkulację powietrza oraz dobrą i skuteczną wentylację w całym budynku.

Kierunek przepływu powietrza w domu

Powietrze zwykle nawiewa się do salonu, sypialni lub biura. W ten sposób uzyskuje się małe nadciśnienie w tych pomieszczeniach. Wyciąg odbywa się z pomieszczeń, w których mogą wystąpić zanieczyszczenia. Mowa tu o parze wodnej, czyli wilgoci w łazienkach, przykrych zapachach z WC i kuchni lub garderoby. Wywiew zapewnia powstanie niewielkiego podciśnienia w tych pomieszczeniach. Taki rozkład ciśnienia umożliwia właściwy kierunek przepływu powietrza, a tym samym skuteczną wentylację. Zapobiega to przedostaniu się zanieczyszczeń z pomieszczeń „brudnych” do „czystych.

Wyrzutnia powietrza jest końcowym elementem instalacji wywiewnej. Wyglądem przypomina czerpnię, jednak kierunek przepływu powietrza jest odwrotny. Poprzez wyrzutnię odprowadza się zużyte powietrze z budynku. Montuje się ją jako element ścienny lub dachowy, ale oddalony od czerpni i okien, dzięki czemu nie będzie wywierać szkodliwego wpływu na otoczenie.


Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki

Opracowanie: (WW) Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji portalu www.klimatyzacja.pl