Wentylator wyciągowy do domu - co i jak, czy się opłaca?

Każdy budynek musi posiadać system wentylacji, który umożliwia wymianę powietrza w pomieszczeniach. Zużyte powietrze, zawierające dwutlenek węgla, wilgoć, kurz, pyły oraz niemiłe zapachy, jest usuwane na zewnątrz i zastępowane świeżym. Wentylacja w domach i mieszkaniach odgrywa bardzo ważną rolę również w kwestii naszego bezpieczeństwa. Standardowo budynki są wyposażone w wentylację grawitacyjną, której działanie może nie być wystarczające. Rozwiązaniem tego problemu może być wentylacja mechaniczna lub wentylatory wyciągowe. W artykule skupimy się na tym drugim, tańszym rozwiązaniu

Wentylacja grawitacyjna i jej wady

To najbardziej rozpowszechniony system w domach jednorodzinnych oraz mieszkaniach, ze względu na niskie koszty instalacji i eksploatacji oraz dużą skuteczność. Zasada działania wentylacji grawitacyjnej polega na wykorzystaniu naturalnej konwekcji powietrza. Ciepłe powietrze w pomieszczeniach ma mniejszą gęstość niż chłodniejsze na zewnątrz i dlatego unosi się do góry. Zostaje zasysane przez pionowe kanały wentylacyjne, w których powstaje tzw. ciąg kominowy. Natomiast świeże powietrze z zewnątrz dostaje się do budynków przez nieszczelności w konstrukcji oraz oknach i drzwiach lub też przez nawiewniki w oknach czy ścianach. Skuteczność wentylacji grawitacyjnej zależy od różnicy temperatur wewnątrz i na zewnątrz budynków oraz siły wiatru. Dlatego najlepiej działa ona w okresie jesienno zimowym, jednak przez kanały wentylacyjne ucieka wtedy bardzo dużo ciepła. Z kolei latem intensywność wymiany powietrza spada, a nawet dochodzi do sytuacji, że wentylacja grawitacyjna nie działa. Niewystarczająca wentylacja pomieszczeń oznacza nadmiar wilgoci (mogący prowadzić do powstania pleśni i grzybów), niemiłe zapachy, złe samopoczucie mieszkańców, możliwość zatrucia się tlenkiem węgla (z piecyków gazowych czy kotłów grzewczych). Oczywiście działanie wentylacji grawitacyjnej możemy wspomagać poprzez otwarcie okien.

Jak wentylatory wyciągowe zwiększają skuteczność wentylacji w domach

Wentylatory wyciągowe napędzane są silnikami elektrycznymi. Instaluje się je we wlotach kanałów wentylacyjnych zamiast kratek lub wewnątrz kanałów. Wentylator wymusza przepływ powietrza z pomieszczeń do kanału, skąd następnie zostaje usunięte na zewnątrz poprzez wywiewniki. Jednak skuteczność działania takiej wentylacji zależy również od zapewnienie prawidłowej ilości powietrza napływającego do pomieszczeń z zewnątrz oraz płynnego przepływu powietrza przez poszczególne pomieszczenia w domu. Dlatego musimy albo rozszczelnić okna albo zainstalować nawiewniki. W przeciwnym razie może powstać podciśnienie i wentylator będzie zasysał powietrze z pomieszczeń, co spowoduje zmniejszenie ilości tlenu oraz silne przeciągi w przypadku otwarcia okien czy drzwi. Najlepiej jeśli budynek jest wyposażony w system wentylacji mechanicznej z rekuperacją. Dzięki odzyskowi ciepła z powietrza wywiewanego z pomieszczeń spadają koszty ogrzewania domu. Jednak nawet w domu z takim systemem możemy zainstalować wentylatory wyciągowe, jako wspomagające, szczególnie w łazience i kuchni.

Rodzaje wentylatorów wyciągowych

Istnieją różne rodzaje wentylatorów wyciągowych. Możemy je podzielić ze względu na

 Sposób działania:

• Osiowe - ruch powietrza odbywa się wzdłuż osi, na której zamontowany jest wirnik. Są one najpopularniejsze. Polecane do wspomagania siły ciągu kominowego.
• Promieniowe - przepływ powietrza odbywa się prostopadle do osi wirnika. Wytwarzają większe ciśnienia statyczne, dzięki czemu przetłaczają powietrze na większą odległość. Zalecane do stosowania w sytuacjach, gdy ciąg kominowy jest niewyczuwalny.

Miejsce montażu w domu:

• Ścienne.
• Okienne.
• Ścienno-okienne - gdy w pomieszczeniu nie ma kanału wentylacyjnego (wymaga wykonania otworu).
• Łazienkowe - dedykowane do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności (tzw. bryzgoszczelne).
• Kuchenne (okapy).

 Miejsce zainstalowania w systemie wentylacji:

• Montowane na końcach kanałów wentylacyjnych, zamiast kratek wentylacyjnych.
• Montowane wewnątrz kanałów (tzw. wentylatory kanałowe).

 Sposób sterowania:

• Manualne - włączane i wyłączane ręcznie.
• Z układem czasowym, tzw. timerem - pracują w okresach ustawionych przez użytkownika
• Z czujnikiem ruchu – włączają się po wykryciu ruchu ludzi w pobliżu.
• Higrosterowalne – włączają się przekroczeniu określonego poziomu wilgotności powietrza.
• Z regulacją obrotów

 Stopień ochrony:

• Standardowe.
• Bryzgoszczelne.

 Zasilanie:

• Sieciowe, zasilanie napięciem 230 V AC.
• Niskonapięciowe, zasilane bezpiecznym napięciem 12 lub 24 V DC.

Parametry wentylatorów wyciągowych

Podstawowym parametrem wentylatora wyciągowego jest jego wydajność, wyrażana w m³/h.  Najprościej wymaganą wydajność wyznacza się przez pomnożenie wartości liczby oznaczającej wymaganą krotność wymian powietrza w ciągu 1 godziny przez kubaturę pomieszczenia. Na przykład w łazience krotność ta wynosi minimum 3, dlatego np. dla pomieszczenia o kubaturze 8 m³ wydajność wentylatora powinna wynosić minimum 24 m³/h. Pozostałe parametry wentylatorów wyciągowych to: maksymalna różnica ciśnień powietrza (Pa), pobierana moc (W), napięcie zasilające (V), poziom ciśnienia akustycznego (dB), prędkość obrotowa (obr/min albo rpm) oraz stopień ochrony IP. Przykładowo: wentylator łazienkowy o mocy elektrycznej 10 W posiada wydajność 140m³/h przy prędkości obrotowej 2400 obr/min oraz generuje hałas zaledwie 28 dB w odległości 1m.

Kiedy nie wolno używać wentylatorów wyciągowych

Używanie wentylatorów wyciągowych jest zabronione w:

• Pomieszczeniach, w których znajdują się urządzenia z otwartą komorą spalania, zasilane gazem lub innym paliwem. Ponieważ urządzenia te pobierają z pomieszczenia powietrze potrzebne do spalania to jego nadmiar, spowodowany pracą wentylatora, utrudniałby kontrole temperatury spalania w urządzeniu grzewczym, co mogłoby doprowadzić do jego uszkodzenia oraz stwarzałby niebezpieczeństwo powstania w kominie wybuchowej mieszanki spalin z powietrzem.
• Pomieszczeniach, w których znajdują otwarte paleniska na paliwa stałe, płynne lub gazowe, m.in. innymi kominki otwarte (bez wkładów lub kaset).
• Pomieszczeniach, w których znajdują się kuchnie/kuchenki gazowe.
• Budynkach o nieszczelnych kanałach wentylacyjnych, w których ciśnienie wytwarzane przez wentylator w kanale może doprowadzić do przedostawania się powietrza wraz z zanieczyszczeniami do innych pomieszczeń. Głównie dotyczy to bloków, dlatego spółdzielnie mieszkaniowe zabraniają instalowania wentylatorów wyciągowych.

Praktyczne wskazówki na temat doboru wentylatorów wyciągowych

Wentylatory, montowane zamiast kratek na końcach kanałów wentylacyjnych, są widoczne. Dlatego producenci oferują je w różnych wariantach wykończenia, np. ze stali nierdzewnej, szkła lub tworzyw sztucznych oraz różnych kolorach. Właściwe dobranie takiego wentylatora pomaga zwiększyć estetykę pomieszczeń. Średnica króćca przyłączeniowego wentylatora jest dostosowana do typowych kanałów wentylacyjnych - najpopularniejsze są przeznaczone do kanałów o średnicach 100 i 150 mm. Wydajność wentylatora wyciągowego dobiera się na podstawie długości kanału i jego chropowatości, ponieważ wentylator musi pokonać opory przepływu powietrza. Warto wiedzieć, że zamontowanie wentylatora w kanale wentylacyjnym utrudnia (lub nawet uniemożliwia) grawitacyjny przepływ powietrza w okresach, gdy wentylator ten nie pracuje. Dlatego powinniśmy to rozważyć przed zakupem i ewentualnie skorzystać z porady ekspertów. Lepsze modele wentylatorów wyposażone są w łożyska kulkowe, dzięki czemu mogą być montowane nie tylko na ścianie, ale i na suficie. Wentylatory łazienkowe, które mogą być montowane w kabinach prysznicowych, zasilane są napięciem bezpiecznym 12 V za pomocą specjalnego transformatora sieciowego. Wyposażane są w klapę zwrotną, zapobiegającą nawiewaniu powrotnemu powietrza z kanału wentylacyjnego do pomieszczenia. Niektóre modele dodatkowo posiadają żaluzje. Stopień ochrony wentylatorów łazienkowych powinien wynosić co najmniej IP45. Do kuchni wybierajmy raczej okapy z wentylatorami kanałowymi. Ich efektywność jest o wiele większa niż standardowych wentylatorów ścienno-okiennych. Urządzenie powinno mieć możliwość regulacji mocy pracy, dzięki czemu można ja dostosować do rodzaju gotowanych potraw. Warto zainwestować w modele z silnikiem bezszczotkowym BLDC, który pracuje cicho i zużywa mniej energii od standardowego. Wentylatory łazienkowe teoretycznie mogą być teoretycznie instalowane w kuchniach, jednak nie zostaną wykorzystane w pełni, ponieważ wilgoć i para wodna to tylko część tego, co musi być odprowadzone na zewnątrz przez system wentylacji. Ceny domowych wentylatorów wyciągowych zaczynają się już od kilkudziesięciu zł, dlatego stosunkowo niewielkim kosztem możemy usprawnić wentylację w naszym domu. Dzięki temu pozbędziemy się nadmiaru wilgoci oraz niemiłych zapachów z naszego domu.

Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki

Opracowanie redakcja : (T.H.)

Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji portalu www.klimatyzacja.pl