Jaką wentylację wybrać do garażu bez okien?

Garaże to jeden z elementów wyposażenia domów jednorodzinnych. Służą nie tylko do przechowywania samochodów czy innych pojazdów: rowerów, skuterów czy hulajnóg, ale także i sprzętu domowego. A niektórzy wykorzystują je, jako przydomowe warsztaty. Jednak prawidłowa wentylacja garaży, szczególnie tych pozbawionych okien, jest kwestią niezmiernie ważną. Nie tylko ze względu na stan techniczny tych pomieszczeń oraz przechowywanych w nich rzeczy, ale i nasze zdrowie oraz bezpieczeństwo. Dlatego w artykule postaramy się doradzić, jaką zastosować wentylację w garażu domowym.

Znaczenie wentylacji garażu

Niewystarczająca wentylacja garażu objawia się „lepkim” powietrzem o niemiłym zapachu benzyny, olejów oraz chemikaliów, które sprawiają, że jak najszybciej chcemy z niego wyjść na świeże powietrze. Jednak problem jest o wiele poważniejszy. Brak odpowiedniej wymiany powietrza w tym pomieszczeniu oznacza zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa mieszkańców domu, choć wiele osób nie zdaje sobie z tego sprawy.

Prawidłowo działająca wentylacja:

Zapewnia bezpieczeństwo w przypadku przechowywania w garażu pojazdów z silnikami spalinowymi. Dzięki wentylacji usuwane są szkodliwe zanieczyszczenia z powietrza - przede wszystkim tlenek węgla (CO). Znajduje się on w spalinach, powstających podczas pracy silnika samochodu. Jako lżejszy od powietrza unosi się do góry, jest bardzo toksyczny i palny, a przy tym niewidoczny i bezwonny. Już niewielkie stężenia tego gazu powoduje niedotlenienie, co może doprowadzić do śmierci ludzi. Dobrym rozwiązaniem jest zainstalowanie w garażu czujnika CO (czadu). Opary paliw, takich jak benzyna czy olej napędowy również działają szkodliwie. Osobny temat to gaz LPG, który jako cięższy od powietrza gromadzi sie na podłodze, w zagłębieniach czy kanałach warsztatowych, stwarzając zagrożenie eksplozją i pożarem.
Jeżeli chcemy ogrzewać garaż za pomocą urządzeń wykorzystujących paliwo, np. nagrzewnic gazowych, to sprawna wentylacja jest koniecznością ze względów bezpieczeństwa.
W Polsce i Europie garaże są często wykorzystywane nie tylko dla samochodów, ale i niektórych elektrycznych urządzeń domowych, takich jak lodówki, zamrażarki lub pralki. Problem polega na tym, że powietrze zawierające opary benzyny, oleju napędowego, propanu-butanu czy chemikaliów, nie jest najlepszym otoczeniem dla sprzętu AGD mającego kontakt z żywnością, z kolei pralki zwiększają wilgotność powietrza, która z kolei może być szkodliwa i dla pojazdów i dla konstrukcji garażu. Wentylacja garażu umożliwia dopływ czystego powietrza oraz usuwając zanieczyszczeń i nadmiaru wilgoci i czyniąc garaż znacznie zdrowszym środowiskiem.
Utrzymuje chłód w garażu latem. Bez względu na to, w jaki sposób wykorzystujemy garaż - czy tylko do postawienia samochodu, czy także do przechowywania różnych rzeczy albo wykonywania różnych prac (naprawa auta czy majsterkowanie) - praca w dusznym garażu podczas upalnych letnich dni jest wyjątkowo niekomfortowa.
Zmniejsza kondensację zimą. Podstawową przyczyną kondensacji pary wodnej na dachu garażu jest różnica temperatur pomiędzy wnętrzem garażu, a jego otoczeniem. Gdy nadejdzie zima, ciepłe powietrze uwięzione wewnątrz słabo wentylowanego garażu unosi się do góry i schładza się na skutek kontaktu z zimną powierzchnią dachu. Powoduje to skraplanie się pary wodnej zawartej w powietrzu, w wyniku czego woda często kapie z dachu na do wnętrza pomieszczenia. Wentylacja umożliwia „oddychanie” garażu i odprowadzanie nadmiaru wilgoci, zmniejszając ryzyko wystąpienia poważnych problemów, spowodowanych przez kondensację.
Zapobiega rozwojowi pleśni w wilgotnym środowisku. Bez odpowiedniego przepływu powietrza, w rogach i suficie garażu będzie gromadzić się wilgoć, co nieuchronnie doprowadzić do powstania i rozwoju pleśni.
Zmniejsza zagrożenie pożarem. Bez chłodnego powietrza powstaje ryzyko zapalenia się łatwopalnych płynów przechowywanych w garażu. Dlatego ważne jest utrzymywanie odpowiedniej temperatury w tym pomieszczeniu.

Wentylacja garaży w świetle obowiązujących przepisów

Wszystkie garaże, niezależnie od tego czy wolnostojące czy znajdujące się w bryle budynku, muszą posiadać wentylację. Wynika to z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU z 2002 r. nr 75, poz. 690). Rodzaj wymaganej wentylacji zależy głównie od tego, czy garaż jest jest on ogrzewany (p.1) czy też nie (p.2): § 108. 1. W garażu zamkniętym należy stosować wentylację:

Co najmniej naturalną, przez przewietrzanie otworami wentylacyjnymi umieszczonymi w ścianach przeciwległych lub bocznych, bądź we wrotach garażowych, o łącznej powierzchni netto otworów wentylacyjnych nie mniejszej niż 0,04 m² na każde, wydzielone przegrodami budowlanymi, stanowisko postojowe - w nieogrzewanych garażach nadziemnych wolno stojących, przybudowanych lub wbudowanych w inne budynki.
Co najmniej grawitacyjną, zapewniającą 1,5-krotną wymianę powietrza na godzinę - w ogrzewanych garażach nadziemnych lub częściowo zagłębionych, mających nie więcej niż 10 stanowisk postojowych.
Mechaniczną, sterowaną czujkami niedopuszczalnego poziomu stężenia tlenku węgla - w innych garażach, niewymienionych w pkt 1 i 2, oraz w kanałach rewizyjnych, służących zawodowej obsłudze i naprawie samochodów bądź znajdujących się w garażach wielostanowiskowych, z zastrzeżeniem § 150 ust. 5. „W przypadku zastosowania w budynku przepływu powietrza wentylacyjnego między pomieszczeniami lub strefami wentylacyjnymi, w pomieszczeniu należy zapewnić kierunek przepływu od pomieszczenia o mniejszym do pomieszczenia o większym stopniu zanieczyszczenia powietrza.”

Rodzaje systemów wentylacji garaży w praktyce

Wentylacja w garażu nieogrzewanym. Zgodnie z cytowanym rozporządzeniem wystarczy tu wentylacja naturalna. W praktyce wymagany przepływ powietrza uzyskuje się za pomocą dwóch otworów wentylacyjnych: okrągłych o średnicy min. 160 mm lub kwadratowych o wymiarach min. 140x140 mm, których powierzchnia łączna jest zgodna z wymaganą minimalną 0,04 m². Ponieważ duże garaże w domach jednorodzinnych raczej nie posiadają oddzielonych ścianą stanowisk na 2 samochody, ta wartość powierzchni wystarczy. Otwory wentylacyjne wykonuje się parami – jeden tuż nad podłoga, drugi przy suficie. Można tez wykonać 4 otwory o przekrojach 0,1 m² (np. 10 x 10 cm), rozmieszczone np. w pobliżu narożników ścian garażu. Jeżeli jednak zamierzamy zainstalować w tych otworach kratki wentylacyjne to pamiętajmy, że będzie się wtedy liczyć ich powierzchnia czynna (netto), to znaczy bez ramek i szczeblinek. Wynosi ona ok. 20...70% powierzchni wynikającej z wymiarów zewnętrznych kratek, dlatego otwory montażowe muszą być odpowiednio większe (najlepiej wykorzystać dane katalogowe wybranych kratek). Warto zamontować kratki z siatką zabezpieczającą przed owadami.

Wentylacja w garażu ogrzewanym. Stosuje się tu wentylację grawitacyjną z kanałem wywiewnym wyprowadzonym ponad dach budynku. Aby zapewnić wymaganą krotność wymiany powietrza 1,5, długość tego kanału wentylacyjnego powinna wynosić minimum 3 m, licząc od wlotu do wylotu komina. Jednak efektywność wentylacji grawitacyjnej zależy od różnicy temperatur pomiędzy wnętrzem garażu, a jego otoczeniem, czyli pory roku i pogody. Latem system ten nie zapewnia wystarczającej wymiany powietrza, zaś gdy temperatura w garażu i na zewnątrz jest taka sama, to wentylacja praktycznie nie funkcjonuje. Dlatego trzeba zainstalować system wentylacji mechanicznej z wentylatorem elektrycznym w kanale wywiewnym. Jest ona bezwzględnie konieczna w garażach poniżej poziomu terenu, w których parkują samochody z instalacją LPG. System musi wtedy zawierać czujniki propanu i butanu, które sterują jego działaniem. Warto wiedzieć, że wentylacja naturalna w garażu ogrzewanym nie jest dobrym rozwiązaniem, ponieważ stwarza pewne ryzyko. W niekorzystnych warunkach pogodowych (silny mróz i porywisty wiatr) mogłoby dojść do takiego wychłodzenia wnętrza garażu, że najprawdopodobniej doprowadziłoby to do uszkodzenia instalacji grzewczej.

Wentylacja garażu znajdującego się w bryle domu wyposażonego w system wentylacji mechanicznej. Tu nadzwyczaj ważne jest rozdzielenie tych 2 systemów, ponieważ powietrze z garażu, mogące zawierać gazy spalinowe (w tym trujący tlenek węgla), może przedostać się do pomieszczeń mieszkalnych domu poprzez kanały wentylacyjne. Ponadto temperatura powietrza w garażu jest zazwyczaj niższa od tej w części mieszkalnej domu, dlatego powodowałaby, że sterownik centrali rekuperacji utrzymywałby niższą temperaturę powietrza nawiewanego do pomieszczeń mieszkalnych, jednocześnie zaś efektywność rekuperacji była mniejsza. Oznaczałoby to większe rachunki za energię do celów ogrzewania.

Wentylacja w garażu położonym w bryle budynku

Taki garaż powinien być odgrodzony od reszty domu „śluzą” oraz posiadać osobną wentylację mechaniczną. Dobrze jest zainstalować w nim czujniki tlenku węgla bądź gazu LPG. Jeżeli w garażu ma być wentylacja grawitacyjna, musi być zainstalowany odpowiedni kanał wentylacyjny.

Warto wiedzieć, że popularne garaże z wentylacją naturalną, umieszczone na najniższej kondygnacji budynku, stwarzają zagrożenie dla mieszkańców. Po otwarciu drzwi może bowiem dojść do zasysania zanieczyszczonego powietrza z garażu przez kratki wentylacyjne w domu. Rozwiązaniem tego problemu jest układ drzwi otwieranych naprzemiennie lub zainstalowanie systemu wentylacji mechaniczną o stałej wydajności.

Jaki wentylator do garażu?

W garażach możemy zamontować wentylatory wyciągowe kanałowe, których wydajność (przepływ powietrza) zależy od kubatury pomieszczenia. Wg kalkulatorów, dostępnych na niektórych stronach, np. dla garażu jednostanowiskowego o wymiarach 6x4,5x2,5 m wymagana wydajność to 270-540 m³/h, co odpowiada mocy elektrycznej rzędu 40-80 W. Wystarczy tu stopień szczelności IPX4, ponieważ garaże z założenia nie są narażone na strumienie wody i nie występuje w nich bardzo duże stężenie pyłów. Wentylatory wyższej klasy cechują się: wysokim poziomem oszczędność energii (do 70% w porównaniu do tradycyjnych), bardzo cichą pracą i długą żywotnością (dzięki łożyskom kulkowym renomowanych producentów), płynnym startem i stabilną pracę oraz możliwością regulacji obrotów, np. za pomocą potencjometru umieszczonego na obudowie.

Metody usprawnienia wentylacji w garażu nieposiadającym okien

Oprócz wentylatorów możemy zastosować:

Okno garażowe. Otwarcie okna to najprostszy sposób na szybkie doprowadzenie świeżego powietrza do pomieszczenia i wywietrzenie go. W sprzedaży dostępna jest dość bogata oferta okien gospodarczych w przystępnej cenie, które łatwo zainstalować.

Dodatkowe elementy wentylacyjne, takie jak:

Kominki wentylacyjne, przeznaczone do dachów płaskich. Poprawiają przepływ powietrza i ograniczają gromadzenia się wilgoci. Mogą one wyglądać nieco śmiesznie, ale spełniają swoje zadanie.
Wywietrzniki podsufitowe, przeznaczone do montażu w deskach czołowych, które pokrywają zewnętrzną część dachu garażu.
Wywietrzniki dachowe, które odprowadzają gorące powietrze unoszące się z wnętrza garażu.
Cegły (pustaki) wentylacyjne do wmurowania w ściany garażu. Ich perforacja umożliwia naturalny przepływ powietrza, szczególnie podczas wiatru.

Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki

Opracowanie redakcja : (T.H.)

Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji portalu www.klimatyzacja.pl