Zasady montażu czerpni i wyrzutni przy centrali wentylacyjnej

Bardzo ważnymi elementami systemu wentylacyjnego są czerpnia i wyrzutnia. To od ich miejsca umiejscowienia, zależy w jaki sposób będzie działać cały system. Podczas projektowania systemu projektanci muszą również brać pod uwagę rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Do czego służy czerpnia i wyrzutnia w systemie wentylacji?

Czerpnie to urządzenia, pobierające powietrze z zewnątrz budynku i przeprowadzające je przez kanały wentylacyjne do pomieszczeń. Często wyposażone są w filtry powietrza, które zatrzymują zanieczyszczenia i pyłki, chroniąc tym samym przed dostaniem się zanieczyszczeń z zewnątrz. Wyrzutnie to z kolei elementy systemu wentylacyjnego, które usuwają zużyte powietrze z pomieszczeń i przekierowują je na zewnątrz budynku. Wyrzutnie mogą być umieszczone na dachu budynku lub na ścianach zewnętrznych, w zależności od projektu budynku i uwarunkowań na zewnątrz.

Podstawowe zasady umieszczania czerpni i wyrzutni powietrza

Zasady montażu czerpni i wyrzutni powietrza ustalone są według:

• Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie,
• Polskiej normy PN-EN 13779:2008 Wentylacja budynków niemieszkalnych – Wymagania dotyczące właściwości instalacji wentylacji i klimatyzacji.

Istotnym czynnikiem, który ma wpływ na zlokalizowanie czerpni oraz wyrzutni jest miejsce montażu centrali wentylacyjnej z rekuperatorem. W sytuacji kiedy rekuperator zamontowany jest na poddaszu –czerpnie i wyrzutnię najkorzystniej umiejscowić na górnej części ścian szczytowych lub na powierzchni dachu. W przypadku montażu rekuperatora w garażu, kotłowni lub pomieszczeniu gospodarczym – najlepiej umiejscowić je na ścianach parteru. Zadaniem czerpni jest dostarczanie do obiektu jak najczystszego powietrza, a w okresie letnim możliwie najchłodniejszego. Dlatego dobrym miejscem dla czerpni są zacienione ściany, najlepiej od strony północnej. Dodatkowo musi być w miejscu, które nie jest narażone na nawiewanie zanieczyszczonego powietrza, np. z ruchliwej ulicy lub najbliższego komina.

Podczas projektowania systemu wentylacji z czerpnią i wyrzutnią, muszą być brane pod uwagę szczególne zasady i przepisy, które dają konkretne wytyczne co do lokalizacji czerpni i wyrzutni:

• montując czerpnie na ścianie dwóch najniższych kondygnacji nadziemnych budynku lub na poziomie terenu – powinna się ona znajdować w odległości co najmniej 8 m w rzucie poziomym ulic.
• Wyrzutnia musi być umieszczona w odległości przynajmniej 3 m od okien na tym samym poziomie lub minimum 2 m od okien poniżej lub powyżej poziomu.
• Ważnym ograniczeniem jest minimalna odległość montażu wyrzutni od ściany sąsiedniego budynku – musi wynosić przynajmniej 10 m, a w przypadku ściany pozbawionej okien 8 m.
• W wypadku umieszczenia wyrzutni na dachu budynku, dolna krawędź otworu wyrzutni z poziomym wylotem powietrza powinna znajdować się przynajmniej 0,4 m powyżej powierzchni, na której jest zamontowana.
• Odległość wyrzutni dachowej od najbliższego okna w połaci dachu, a także okna w ścianie ponad dachem, powinna mierzyć przynajmniej 3 m w rzucie poziomym.

Czy można zamontować czerpnie i wyrzutnie obok siebie?

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w § 152 ust. 10 stanowi, że pomiędzy czerpnią a wyrzutnią należy zachować odległość "nie mniejszą niż 10 m przy wyrzucie poziomym i 6 m przy wyrzucie pionowym, przy czym wyrzutnia powinna być usytuowana co najmniej 1 m ponad czerpnią". Rozporządzenie dopuszcza jednak możliwość umieszczenia ich obok siebie "w przypadku zastosowania zblokowanych urządzeń wentylacyjnych, obejmujących czerpnię i wyrzutnię powietrza, zapewniających skuteczny rozdział strumienia powietrza świeżego od wywiewanego z urządzenia wentylacyjnego" (§ 152 ust. 11).

Alternatywne rozwiązanie - zblokowana czerpnio-wyrzutnia przy centrali

Zblokowaną czerpnio-wyrzutnię stosuje się w przypadku braku możliwości zastosowania oddzielnej czerpni i wyrzutni w wymaganej od siebie odległości. Specjalna konstrukcja sprawia, że strumienie powietrza nie mieszają się, tym samym nie zakłócając nawzajem swojego przepływu. Zblokowane czerpnio-wyrzutnie są rozwiązaniem droższym, jednak pozwalają na równoległe prowadzenie przewodów. Przy niektórych lokalizacjach centrali wentylacyjnej może to generować znaczące oszczędności w kosztach materiału i robocizny.