Miedź w chłodnictwie i klimatyzacji
Materiały stosowane w instalacjach HVAC powinny wytrzymywać duże i zmieniające się naprężenia mechaniczne, termiczne oraz chemiczne. Muszą też odporne na działanie czynników chłodniczych. Rury w instalacjach chłodniczych oraz klimatyzacji powinny zapewniać wymagany przepływ czynnika chłodniczego, być odporne na wysokie ciśnienie i korozję oraz na pękanie. Obecnie rury wykonuje się z takich materiałów, jak miedź, stal nierdzewna oraz aluminium. Jednak miedź, pomimo wysokiej ceny okazuje się być tu najlepszym wyborem i zaczyna powoli wypierać inne materiały.
Właściwości fizyczne i chemiczne miedzi
Miedź (symbol chemiczny Cu) to metal półszlachetny, dość miękki, kowalny, ciągliwy, o barwie czerwonawej. Doskonale przewodzi ciepło i prąd elektryczny. Jest odporny na korozję. W instalacjach HVAC wykorzystuje się takie cechy miedzi, jak: wytrzymałość mechaniczna, plastyczność, odporność na korozję, działanie bakterio- i grzybobójcze oraz łatwość formowania i łączenia rur.
Miedź stosowana w instalacjach HVAC
W Polsce stosuje się rury miedziane wykonane zgodnie z normą PN-EN 12735-1 Miedź i stopy miedzi. Rury miedziane okrągłe bez szwu stosowane w instalacjach klimatyzacyjnych i chłodniczych. Część 1. Rury do instalacji rurowych. Według tej normy rury dla celów chłodnictwa i klimatyzacji mogą być wykonywane w wymiarowaniu calowym lub metrycznym oraz dostępne w stanie twardym lub miękkim, w izolacji termicznej lub bez. Do ich produkcji wykorzystywana jest miedź odtleniona fosforem Cu-DHP (ang. deoxidized high phosphorus copper), zawierająca powyżej 99,9% czystego pierwiastka Cu. Maksymalna zawartość srebra w Cu-DHP wynosi 0,015%, zaś fosforu od 0,015% do 0,04% Materiał ten jest łatwy do formowania, spawania i lutowania.
Postacie i wymiary rur miedzianych
Rury Cu-DHP występują jako miękkie (sprzedawane w kręgach) – stopień utwardzenia R220 oraz twarde (sprzedawane w sztangach/odcinkach) – stopień utwardzenia R290. Rury miedziane do instalacji HVAC oferowane są, jako calowe i metryczne. W chłodnictwie coraz częściej wykorzystuje się ekologiczny czynnik chłodniczy CO2 (R744). Jednak wymaga on wysokich ciśnień w instalacji. Pod kątem wykorzystania dwutlenku węgla w chłodnictwie opracowano system rurowy K65. Jego elementy produkowane są wykonane są ze stopu miedzi Wieland K65 o wysokiej wytrzymałości i mogą pracować w systemach chłodniczych o ciśnieniu roboczym nawet do 130 bar.
Wymiary rur calowych stosowanych w chłodnictwie i klimatyzacji w milimetrach, system K65.
Istnieją też rury posiadające rowkowaną lub gwintowaną powierzchnie wewnętrznej (technologia MicroGroove). Ta obróbka powoduje zwiększenie powierzchni wewnętrznej rury i w konsekwencji poprawę wymiany ciepła. Dzięki temu średnica tych rur może wynosić zaledwie 4-7 mm. Ponadto uzyskuje się wymieszanie czynnika chłodniczego oraz bardziej równomierny rozkład temperatur wzdłuż rury.
Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki
Opracowanie redakcja : (P.H.)
Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji portalu www.klimatyzacja.pl
