Klimatyzacja w szpitalu
Instalacje klimatyzacji i wentylacji mają szczególne znaczenie dla placówek szpitalnych, opiekuńczych, przychodni oraz instytucji około medycznych. Jakość powietrza oraz warunki środowiskowe mają tutaj szczególne znaczenie dla naszego zdrowia i życia. Gdzie szukać wytycznych do projektowania instalacji? Jak przyjmować parametry? Jakie urządzenia stosować? Jak wygląda ten proces od A do Z?
Klimatyzacja w obiektach służby zdrowia – aspekty prawne
Niestety problemy klimatyzacji w szpitalach jest przedstawiony w polskich dokumentach i aktach prawnych w stopniu niewystarczającym. Poniżej zróbmy szybki przegląd tego, co ukazało się w temacie.
- „Wytyczne projektowania szpitali ogólnych” z 1984 roku – dokument przestarzały i nieodpowiadający aktualnym oczekiwaniom (np. aspekty mikrobiologiczne w salach operacyjnych). W ciągu 36 lat technika i możliwości rozwinęły się tak bardzo, że na dobrą sprawę podpieranie projektu tym wytycznym nie ma żadnego uzasadnienia.
- „Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą” – najbardziej pewny i aktualny dokument, jednak zdaniem wielu zawierający podstawowe i niewystarczające informacje .
- PN-EN 13053 „Wentylacja budynków – Centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne” – znajdziecie tu wymagania w zakresie central i szaf klimatyzacyjnych w wykonaniu higienicznym.
- „Wytyczne projektowania, wykonania, odbioru i eksploatacji systemów wentylacji i klimatyzacji dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą” – materiał pomocniczy zatwierdzony przez Ministerstwo Zdrowia obowiązujący przy projektowaniu nowych szpitali i zalecany przy pracach modernizacyjnych .
- PN-EN ISO 14644-1:2016 – w części pierwszej tej normy znajdziemy
- klasyfikację czystości powietrza na podstawie stężenia cząstek.
Gdy na własnym podwórku brakuje wystarczających wytycznych przyzwyczajeni do norm Europejskich projektanci , zaczęli szukać jakie parametry muszą spełniać instalacje w Europie, by polskie szpitale nie odbiegały standardem od tych europejskich. Najczęściej obieranym kierunkiem jest niemiecka norma - DIN 1946-4: 2008. Ventilation and air conditioning – Part 4: Ventilation in hospital - zawierająca zalecenia dotyczące projektowania klimatyzacji w szpitalach (zawiera m.in. nowy sposób oceny pomieszczeń dla pomieszczeń o najwyższych wymaganiach w zakresie czystości powietrza, parametry jakościowe powietrza czy określenie wymaganych strumieni powietrza wentylacyjnego).
Odpowiedni podział pomieszczeń kluczem do sukcesu
Przyporządkowanie projektowanych pomieszczeń do odpowiedniej grupy pozwoli nam precyzyjnie określić wymagane parametry czystości powietrza (pyłowe i mikrobiologiczne), niezbędne filtry wymagany strumień powietrza zewnętrznego, prędkość jego strugi oraz zalecany układ ciśnienia i kierunku przepływu powietrza. Informacje te znajdziemy w „Wytycznych projektowania, wykonania, odbioru i eksploatacji systemów wentylacji klimatyzacji dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą” rekomendowanych przez Ministerstwo Zdrowia. Autorzy podzielili
pomieszczenia na 4 klasy:
- S1 – sale operacyjne sklasyfikowane w trzech podklasach zależnych od typu wykonywanych operacji i przeznaczenia
- S2 – pomieszczenia o podwyższonych wymaganiach higienicznych np. sale pooperacyjne czy izolatki
- S3 – oddziały zakaźne i separatki
- S4 – pozostałe pomieszczenia
Czystość i parametry powietrza
Czystość powietrza zależy od wielu czynników. Dla sal operacyjnyc najistotniejszym z nich będą sposób i intensywność wykorzystywania pomieszczenia oraz ludzie – pacjent i personel pracujący w sali. Czystość powietrza definiujemy poprzez określenie dopuszczalnej ilości cząstek pyłowych o danym rozmiarze [tabelę klasyfikacji czystości pyłowej powietrza w pomieszczeniach czystych znajdziemy w normie PN-EN ISO 14644]. Dla pomieszczeń szpitalnych równie ważna jest czystość mikrobiologiczna, gdyż drobnoustroje znajdujące się w powietrzu mogą osiadać na narzędziach chirurgicznych oraz bezpośrednio na ranie i mogą powodować zakażenia. W „Wytycznych projektowania, wykonania, odbioru i eksploatacji systemów wentylacji i klimatyzacji dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą” znajdziemy informacje o metodyce pomiarów oraz informacje, kiedy należy takie pomiary i testy wykonywać. Utrzymanie odpowiednich warunków to nie tylko zapewnienie czystości powietrza, ale i zapewnienie dostosowanego dla klasy pomieszczenia mikroklimatu. Parametrami, które zostały zdefiniowane w dziedzinie mikroklimatu w „Warunkach (..)” , są temperatura powietrza, wilgotność względna, prędkość powietrza, minimalny strumień powietrza zewnętrznego, minimalna krotność wymiany powietrza, układ nadciśnienie oraz poziom dźwięku. Zaprojektowanie układu tak, by spełnił podane wytyczne zapewni bezpieczeństwo oraz komfort leczenia i pracy tak kluczowy w obiektach służby zdrowia.
Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki
Opracowanie: (WW) Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji portalu www.klimatyzacja.pl
