Klasa energetyczna klimatyzatora, współczynniki SEER i SCOP. Jak obliczyć koszty użytkowania klimatyzacji?

Czym jest klasa energetyczna klimatyzatorów, czy i w jakim stopniu wpływa ona na oszczędność kosztów eksploatacji tych urządzeń? Co oznaczają współczynniki SEER i SCOP?

Obecnie producenci klimatyzatorów mają obowiązek informować kupujących o zużyciu energii przez urządzenie w jawny sposób. Jest to podstawowy wskaźnik, który trzeba wziąć pod uwagę, wybierając dla siebie odpowiedni model. Piszemy, co oznaczają literki A, A+ i A+++ na kolorowych naklejkach na klimatyzacji. W artykule przeczytasz również, czym są sezonowe współczynniki efektywności SEER i SCOP oraz jak obliczyć koszty zużycia prądu przez klimatyzator.

Czym jest klasa energetyczna klimatyzatora?

Klasa energetyczna, inaczej klasa efektywności energetycznej wskazuje przybliżoną ilość kilowatogodzin, które w ciągu roku zużywa dane urządzenie. Umieszcza się ją na etykietach energetycznych sprzętu AGD i określa literami od G do A (A+, A++ lub A+++). Przy czym G oznacza najmniejszą energooszczędność urządzenia, natomiast A+++ największą. Klasa energetyczna wyznaczana jest przez porównanie zużycia energii elektrycznej w ciągu roku przez dane urządzenie do rocznego zużycia prądu urządzenia standardowego (najczęściej o klasie C, D). Kierując tą wartością podczas zakupu klimatyzacji, możemy wybrać urządzenie przyjazne środowisku oraz zmniejszyć rachunki za prąd.

Dawne oznaczenie skali od A do G wraz z postępem technologicznym zostało rozszerzone o dodatkowe symbole: A+, A++ i A+++. Wynikało to z tego, że na rynku zaczęły pojawiać się bardziej energooszczędne urządzenia niż te z klasą energetyczną A. Zgodnie z przyjętymi Rozporządzeniami Delegowanymi Komisji Europejskiej od 1 marca 2021 r. na etykietach ze sprzętem chłodniczym ponownie mają się znajdować wyłącznie oznaczenia od A do G. Zlikwidowane zostaną więc symbole A z plusami. W związku z przeskalowaniem najbardziej energooszczędne urządzenia z obecnej klasy A+++ zostaną w nowym układzie oznaczone symbolem C, dla bardziej energochłonnych A+ i A++ zarezerwowane będą litery F i G. Pierwsze litery w nowym oznaczeniu – A i B mają pozostać puste do czasu, aż pojawią się jeszcze bardziej wydajne urządzenia.

Czym jest sprawność sezonowa? Efektywność energetyczna dla trybu chłodzenia (SEER) i grzania (SCOP)

Jeszcze do niedawna w klimatyzacji i chłodnictwie posługiwano się dwoma następującymi współczynnikami efektywności energetycznej:

EER (ang. Energy Efficiency Ratio) – współczynnik efektywności energetycznej urządzeń klimatyzacyjnych podczas pracy w trybie chłodzenia przy pełnym obciążeniu. Jest to stosunek mocy chłodniczej do mocy pobieranej przez urządzenie.

COP (ang. Coefficient Of Performance) – współczynnik efektywności urządzeń klimatyzacyjnych podczas pracy w trybie grzania przy pełnym obciążeniu. Określa stosunek mocy grzewczej uzyskanej przez klimatyzator do wymaganej do tego mocy elektrycznej.

Zarówno EER, jak i COP były jednak bardzo uzależnione od temperatury otoczenia, (np. wydajność urządzenia spada wraz ze wzrostem temperatury zewnętrznej) i ustalano je dla maksymalnych wartości teoretycznych. Jako że urządzenia klimatyzacyjne praktycznie nigdy nie pracują w warunkach 100 – procentowej efektywności, opracowano nowe zasady określania sprawności energetycznej. Oblicza się je na podstawie sezonowej wydajności pracy klimatyzatorów.

Sprawność sezonowa odzwierciedla rzeczywistą efektywność energetyczną chłodzenia i ogrzewania w ciągu roku. Dodatkowo, oprócz odczytów wskazuje stopień oddziaływania systemu na środowisko naturalne. Wielkość sprawności sezonowej musi spełniać wymagania dla ekoprojektu i wprowadzono ją wraz z nową dyrektywą Unii Europejskiej. Do prawidłowego przeprowadzenia pomiarów konieczne były również nowe współczynniki, określające warunki zbliżone do rzeczywistych: SEER i SCOP.

• SEER (ang. Seasonal Energy Efficiency Ratio): sezonowy współczynnik efektywności w trybie chodzenia; aby go obliczyć, należy podzielić roczne zapotrzebowanie na chłodzenie przez zużycie potrzebnej na to energii elektrycznej.
• SCOP (ang. Seasonal Coefficient Of Performance): sezonowa efektywność grzania; oblicza się dzieląc zapotrzebowanie na grzanie w ciągu roku przez roczne zużycie energii elektrycznej.

Zgodnie z Rozporządzeniem Delegowanym Komisji (UE) nr 626/2011 z dnia 4 maja 2011 r. Istnieje następująca zależność między wskaźnikiem sezonowej efektywności energetycznej dla trybu chłodzenia i grzania a klasą efektywności energetycznej urządzeń:

Analizując tabelę można wywnioskować, że im wyższe wartości współczynników SEER i SCOP, tym większa oszczędność na energii elektrycznej, pobieranej przez klimatyzator. 

Wyższa klasa energetyczna a oszczędność w trakcie eksploatacji klimatyzatora

Koszt zakupu klimatyzatora jest jednym z najważniejszych kryteriów, które należy brać pod uwagę, wybierając rodzaj urządzenia. Równie istotnym czynnikiem, o którym wiele osób zapomina, są koszty eksploatacji. Aby wybrać sprzęt, który będzie zużywał jak najmniej prądu, należy porównać deklarowaną przez producenta ilość energii pobieranej przez klimatyzator. Pobór prądu jest uzależniony od danego modelu i znajduje się na karcie katalogowej dołączonej do urządzenia. Warto pamiętać, że zużycie energii elektrycznej zależy także od właściwej eksploatacji zgodnie z instrukcją obsługi, od regularnego serwisowania i odpowiedniego montażu klimatyzacji.

Nowoczesne klimatyzatory posiadają klasę energetyczną od A do A+++. Im wyższa klasa i wyższe współczynniki SEER i SCOP, tym mniejsze zużycie energii elektrycznej. Doskonale widać to na przykładowym zestawieniu porównawczym 3 klimatyzatorów różnych marek dla sprawności sezonowej w funkcji chłodzenia:

Jak obliczyć zużycie prądu i koszty eksploatacji klimatyzatora?

Przed zakupem urządzenia warto samodzielnie przeprowadzić przybliżoną analizę zużycia prądu i kosztów związanych z użytkowaniem poszczególnych modeli klimatyzatorów. Do obliczeń potrzebne są następujące dane:

• zużycie prądu dla funkcji chłodzenia (kW),
• przybliżony czas pracy urządzenia w ciągu dnia (h),
• koszt 1 kWh energii elektrycznej (informacja ta podana jest na umowie z dostawcą prądu).

Przykład:

Z karty katalogowej klimatyzatora odczytano pobór mocy w funkcji chłodzenia – 0.9 kW. Założono, że urządzenie będzie pracować przez 3 godziny dziennie. Według taryfy koszt 1 kWh energii elektrycznej u dostawcy wynosi 0,55 zł.

Obliczenia:

• 0,9 kW x 3h = 2,7 kWh - dzienne zużycie prądu

• 2,7 kWh x 0,55 zł/kWh = 1,48 zł - koszt dziennego użytkowania klimatyzacji

• 1,48 x 30 dni = 44,55 zł - miesięczny koszt użytkowania klimatyzacji

Obliczenie kosztów związanych z eksploatacją urządzenia są bardzo proste i pomogą wybrać wydajną i ekonomiczną klimatyzację. Kierując się efektywnością energetyczną klimatyzatorów, możemy zaoszczędzić nawet kilkadziesiąt złotych miesięcznie na rachunkach za prąd.

Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki

Opracowanie: (ML) Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji portalu www.klimatyzacja.pl