Pompy ciepła to nowoczesne urządzenia do ogrzewania i chłodzenia pomieszczeń oraz do podgrzewania wody, które cieszą się coraz większą popularnością. Ich zalety są wielorakie. Przede wszystkim sprzęty te są niezwykle efektywne energetycznie, ponieważ wykorzystują energię z otaczającego środowiska – ziemi, wody lub powietrza. To sprawia, że są ekologicznym rozwiązaniem, przyczyniającym się do redukcji emisji dwutlenku węgla i ochrony środowiska. Dzięki swojej efektywności, pompy ciepła mogą znacznie obniżyć rachunki za energię, co czyni je atrakcyjną inwestycją na długie lata. Urządzenia, o których mowa oferują szereg korzyści, takich jak wysoka efektywność energetyczna, ekologiczność, wszechstronność zastosowań, niskie koszty eksploatacji, długotrwałość i niezawodność, a także potencjał zwiększenia wartości nieruchomości. To sprawia, że są one doskonałym wyborem dla osób poszukujących nowoczesnych i efektywnych rozwiązań grzewczych.
Pompa ciepła składa się z czterech głównych komponentów: parownika, sprężarki, skraplacza i zaworu rozprężnego. Te elementy współpracują ze sobą, przepompowując czynnik roboczy, który zmienia swoje stany skupienia (paruje i skrapla), przenosząc w ten sposób energię termiczną. Parownik to pierwszy etap działania pompy, gdzie czynnik roboczy, krążący w zamkniętym obiegu, pochłania podwyższoną temperaturę z otoczenia (np. z powietrza zewnętrznego, wody gruntowej czy gleby). W tym procesie czynnik roboczy paruje, przechodząc w stan gazowy. Następnie gaz trafia do sprężarki, która zwiększa jego ciśnienie i tym samym temperaturę. Sprężarka jest zazwyczaj napędzana energią elektryczną, a jej efektywność jest kluczowa dla ogólnej wydajności pompy ciepła. Po sprężeniu czynnik roboczy w stanie gazowym jest kierowany do skraplacza, gdzie oddaje pochłoniętą wcześniej energię do systemu ogrzewania budynku (np. do instalacji centralnego ogrzewania). W procesie skraplania gaz powraca do stanu ciekłego. Ostatni element, zawór rozprężny, obniża ciśnienie i temperaturę czynnika roboczego, przygotowując go do ponownego pochłaniania energii w parowniku. Cykl ten powtarza się, zapewniając ciągłość procesu ogrzewania lub chłodzenia.
Pompy ciepła mogą być klasyfikowane na podstawie źródła, z którego czerpią energię. Urządzenia powietrzne wykorzystują temperaturę zawartą w powietrzu zewnętrznym. Są one stosunkowo proste w instalacji i mogą być efektywne nawet w umiarkowanym klimacie, choć ich wydajność spada przy bardzo niskich temperaturach. Sprzęty gruntowe czerpią energię z gleby, wykorzystując do tego celu pionowe lub poziome kolektory gruntowe. Są bardziej stabilne termicznie i efektywne przez cały rok, ponieważ temperatura kilka metrów pod powierzchnią ziemi jest stosunkowo stała. Urządzenia wodne wykorzystują energię z wód gruntowych. Charakteryzują się wysoką efektywnością, jednak ich instalacja jest możliwa tylko w miejscach, gdzie dostęp do odpowiedniej ilości wody jest łatwy i legalny.
Efektywność pompy ciepła jest oceniana za pomocą współczynnika COP dla ogrzewania i EER dla chłodzenia. Wartości te określają, ile jednostek energii cieplnej pompa ciepła jest w stanie dostarczyć w stosunku do zużytej energii elektrycznej. Wysokie wartości COP i EER świadczą o wysokiej efektywności urządzenia. Pompy ciepła są zaawansowanymi technologicznie urządzeniami, które mogą efektywnie przyczyniać się do ogrzewania i chłodzenia budynków przy relatywnie niskim zużyciu energii elektrycznej. Ich wybór i instalacja powinny być jednak dokładnie przemyślane, uwzględniając lokalne warunki klimatyczne oraz indywidualne potrzeby energetyczne budynku.