Jak dostosować klimatyzację do zmieniających się warunków pogodowych w Polsce?

Systemy klimatyzacji na stałe zagościły już w naszych samochodach, biurach i domach. Wiele osób nie wyobraża sobie życia bez przyjemnego chłodu podczas upałów panujących na zewnątrz, zwłaszcza w obecnych czasach, gdy warunki klimatyczne uległy zmianie – średnia temperatura roczna wyraźnie wzrosła. Latem zmienna pogoda potrafi stwarzać nam nieprzyjemne warunki życia i pracy, a nawet stwarzać zagrożenie dla zdrowia. Ponieważ systemy klimatyzacji pomagają utrzymać optymalne poziomy temperatury oraz wilgotności powietrza w pomieszczeniach, zwiększa się komfort cieplny oraz bezpieczeństwo mieszkańców. Jednak obecnie produkowane klimatyzatory potrafią nie tylko chłodzić, ale i grzać, dlatego mogą być wykorzystywane przez cały rok, gdy warunki pogodowe zmieniają się diametralnie.

Ustawianie systemów klimatyzacji w zmiennych warunkach pogodowych

Przy prawidłowym korzystaniu z systemów klimatyzacyjnych utrzymujemy optymalne poziomy temperatury oraz wilgotności powietrza w pomieszczeniach, zależnie od oraz pory roku tak, aby zapewnić sobie komfort cieplny, chronić nasze zdrowie oraz uzyskiwać oszczędności energii.

Lato. W tym okresie na zewnątrz mogą panować bardzo wysokie temperatury. Klimat w Polsce zaczyna przypominać ten panujący na południu Europy, upały oraz rzadko padające deszcze stały się już standardem. Ogólna zasada mówi, że najbardziej komfortowa temperatura w domu dla człowieka wynosi od 18°C do 22°C. Jednak latem podczas upałów zakres ten może być nieco inny: od 21°C do 25°C. Eksperci zalecają, aby w takich warunkach pogodowych różnica pomiędzy temperaturą wewnątrz a na zewnątrz nie przekraczała 6°C. Czyli gdy w upalny dzień na zewnątrz mamy 30°C, temperatura regulowana przez termostat powinna wynosić nie mniej, niż 24°C. Ponieważ jednak każdy z nas może to odczuwać inaczej, temperaturę komfortu cieplnego możemy wyznaczyć praktycznie, stopniowo obniżając temperaturę na termostacie o 1°C i obserwować, czy zmiany te są odczuwalna i kiedy okażą się korzystne. Ustawianie zbyt niskich temperatur w pomieszczeniach na termostatach klimatyzacji to nie tylko zwiększone rachunki za prąd, ale także ryzyko szoku termicznego przy wychodzeniu na zewnątrz czy wchodzeniu do domu czy biura oraz przeziębienia. Z kolei, gdy w domu czy biurze jest zbyt gorąco, powoduje to pogorszenie koncentracji, zmęczenie, nerwowość i w konsekwencji mniejszą wydajność pracy. Optymalny poziom temperatury ustawiony na termostacie to nie wszystko. Duże znaczenie ma także wilgotność powietrza, ponieważ wpływa ona na odczuwaną temperaturę oraz nasze zdrowie, a także stan techniczny domu. Eksperci ustalili, że najbardziej komfortowy dla ludzi poziom wilgotności względnej mieści się w przedziale od 40% do 60%. Ponadto ważny jest kierunek oraz intensywność nawiew chłodnego, często zbyt zimnego powietrza. Taki nadmuch potrafi być bardzo nieprzyjemny. Niektóre modele klimatyzatorów posiadają szerokim kącie nawiewu, co powoduje równomierne rozprowadzanie schłodzonego powietrza w pomieszczeniu i zapobiega nieprzyjemnym efektom. Zalecane jest, aby prędkość nawiewu z klimatyzatora nie przekraczała 0,2 m/s. Zużycie energii przez system klimatyzacji latem możemy obniżyć zasłaniając okna żaluzjami lub roletami. Inna opcja to naklejenie na szyby specjalnych folii odblaskowych. Okna i drzwi powinny być stale zamknięte.

Zima. Temperatura w domu powinna mieścić się w standardowym zakresie od 18°C do 22°C, który okazuje się najodpowiedniejszy dla większości ludzi i zapewnia najbardziej efektywne wykorzystanie energii. W przypadku dzieci oraz osób starszych czy chorych temperatura powinna być wyższa. Ponieważ klimatyzatory ogrzewają pomieszczenia w nieco inny sposób, niż grzejniki naścienne - nadmuchują ciepłe powietrze – temperatura komfortu, ustawiona na termostacie, może okazać się inna, niż w przypadku systemów centralnego ogrzewania. Zbyt niska temperatura w pomieszczeniach podczas chłodniejszych pór roku może negatywnie wpływać na zdrowie mieszkańców domu. Pojawiają się problemy z przeziębieniami, nadciśnieniem czy nawet zapaleniem płuc. W zbyt zimnym domu pogarsza się także samopoczucie oraz wydajność pracy – np. osób wykonujących swoje obowiązki zdalnie. Ponadto powstaje ryzyko kondensacji, którego konsekwencjami mogą być pojawienie się grzybów i pleśni, jeśli nie zostanie odpowiednio potraktowana, może prowadzić do zawilgocenia i pleśni oraz alergie i problemy z oddychaniem domu. Z kolei gdy zimą w domu jest zbyt ciepło, oznacza to nie tylko zwiększenie ilości zużytej energii i zarazem płaconych rachunków, ale i stworzenie niekorzystnych warunków dla zdrowia. Wydajność pracy czy nauki w zbyt wysokiej temperaturze również może wyraźnie spaść. Pojawia się senność i pogarsza koncentracja. Ponadto stajemy się podatni na przeziębienia i grypę. Z kolei nadmiernie wysuszone powietrza powoduje problemy ze skórą i oczami.

Nowoczesne technologie w klimatyzacji, pomagające dostosować jej działanie do zmiennych warunków pogodowych oraz obniżyć zużycie energii

Aby jak najlepiej wykorzystać klimatyzację w różnych warunkach pogodowych w ciągu roku i jednocześnie zaoszczędzić na rachunkach za energię elektryczną, warto zapoznać się z opisanymi poniżej innowacjami technologicznymi i zaleceniami. Mogą one być także pomocne przy podjęciu decyzji o zakupie nowego systemu lub modernizacji istniejącego. Warto wiedzieć, że nowoczesne klimatyzatory z funkcją grzania mogą więc być wykorzystywane przez cały rok. Dobrze uzupełniają główny system grzewczy, np. kocioł zasilający centralne ogrzewanie. Szczególnie przydają się w chłodne dni poza sezonem grzewczym, np. jesienią czy wiosną. Z kolei pompy ciepła, kojarzone powszechnie z ogrzewaniem domów, mogą także służyć, jako klimatyzacja latem. Oba typy tych urządzeń HVAC wykorzystują do swojej pracy czynnik chłodniczy, którego obieg można odwrócić i wtedy klimatyzator grzeje, a pompa ciepła (tzw. rewersyjna) chłodzi.

Wykorzystywanie inteligentnych termostatów. Wykorzystywanie regulatorów temperatury, która automatycznie dostosowują jej poziom oraz wilgotność do aktualnych warunków pogodowych. Produkowane są też uniwersalne inteligentne sterowniki systemów klimatyzacji, które łączą się z nimi przez pilota na podczerwień lub WiFi. Pozwalają na zdalne zarządzanie takim systemem za pomocą aplikacji na urządzenia mobilne, np. smartfony. Użytkownik może zdalnie ustawiać i monitorować temperaturę w pomieszczeniach. Z kolei urządzenie potrafi pobierać dane o warunkach pogodowych z Internetu powodując, że termostat dostosuje temperaturę w pomieszczeniu w zależności od pogody.
Zainwestowanie w systemy klimatyzacji z higrostatami, które umożliwiają kontrolę wilgotności w pomieszczeniu.
Zainstalowanie klimatyzatorów z technologią inwerterową. Tradycyjne urządzenia działają tylko dwustopniowo: na zasadzie włącz-wyłącz. Oznacza to pracę na zmianę: przy 100% całkowitej mocy chłodniczej, czyli maksymalnej prędkości obrotowej sprężarki lub w stanie wyłączenia, gdy temperatura w pomieszczeniu osiągnie wartość nastawioną, np. 20°C. Natomiast jednostki HVAC o zmiennej prędkości mają zazwyczaj kilka różnych ustawień i zwykle mogą pracować z wydajnością regulowaną płynnie w zakresie od około 25% do 100%. Pozwala im to automatycznie regulować ilość wytwarzanej mocy grzewczej/chłodniczej w danym momencie, pomagając uczynić system znacznie bardziej energooszczędnym, zapewniając jednocześnie stałą temperaturę w domu na takim poziomie, jaki zapewnia komfort termiczny mieszkańcom. Klimatyzatory i pompy ciepła o zmiennej prędkości wyposażone są inwerter (falownik), czyli układ elektroniczny płynnie regulujący prędkość obrotową sprężarki, aby przyspieszyć lub spowolnić tempo przepływu czynnika chłodniczego przez system. Wszystkie jednostki HVAC o zmiennej prędkości są wyposażane w dmuchawę lub wentylator o zmiennej prędkości obrotowej, co zapewnia regulację ilości powietrza przepływającego przez system. W odróżnieniu od tradycyjnych systemów, inwerterowe nie wyłączają się, gdy termostat zasygnalizuje osiągnięcie odpowiedniej temperatury w budynku. Są zaprojektowane tak, aby działały prawie stale przy znacznie niższej prędkości. Zwykle wyłączają się całkowicie tylko podczas znacznie łagodniejszej pogody, gdy praktycznie nie jest potrzebne ani ogrzewanie ani chłodzenie. Zainstalowanie klimatyzacji czy pompy ciepła o zmiennej prędkości sprężarki może przynieść w dłuższej perspektywie znaczne oszczędności w porównaniu z urządzeniami tradycyjnym z regulacją mocy typu włącz-wyłącz. Systemy HVAC o zmiennej prędkości zapewniają również inne znaczące korzyści, takie jak poprawa jakości powietrza w domu dzięki jego ciągłej cyrkulacji i filtracji, lepsza kontrola wilgotności oraz wyjątkowo ciche działanie. Jednak ważna jest regularna konserwacja klimatyzacji dokonywana przez specjalistów; użytkownicy mogą samodzielnie wymieniać filtry powietrza.
Systemy o zmiennym przepływie czynnika chłodniczego (VRF). To systemy klimatyzacji, w których moc chłodnicza regulowana jest za pomocą inwerterów lub zaworów. Powszechnie stosowane w dużych budynkach, takich jak biurowce czy obiekty handlowe, jednak od jakiegoś czasu także i w domach jednorodzinnych – jako systemy nimi VRF. Pozwalają na ustawianie różnych poziomów temperatur w różnych pomieszczeniach. Według ekspertów komfortowe temperatury w domu wynoszą odpowiednio: w salonie 20-22°C, sypialni 16-18°C, kuchni 16-18°C, zaś w łazience 22-24°C. Podobny efekt można uzyskać montując klimatyzacje typu multi split lub osobne jednostki split dla różnych pomieszczeń.

Zostań ekspertem HVACR – czytaj sprawdzone poradniki techniczne

Opracowanie Redakcja : (T.H..) Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji portalu www.klimatyzacja.pl