Czynnik chłodniczy - Opłaty i sprawozdania za emisję
Dysponując ogólną wiedzą na temat systemu opłat za korzystanie ze środowiska, jak również mając informacje kiedy i gdzie należy składać stosowne raporty, można przystąpić do opracowania wymaganych prawem „wykazów" - czyli sprawozdań za wszelkiego rodzaju emisje. Wypełnienie sprawozdań nie jest trudne. Na początku potrzebne będzie zgromadzenie odpowiednich danych, które zazwyczaj można uzyskać z działu księgowego lub z działu zajmującego się ewidencjami ekologicznymi. Niemniej jednak, aby usprawnić i ułatwić Państwu prawidłowe sporządzenie sprawozdania - przedstawiamy podsumowanie zawierające najważniejsze informacje oraz praktyczne wskazówki pomocne w wypełnianiu dokumentacji.
- Podmiot "korzystający ze środowiska" we własnym zakresie ustala wysokość należnej opłaty i wnosi ją na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego. Opłaty za korzystanie ze środowiska należy uiścić do końca miesiąca następującego po upływie każdego półrocza.
- W terminie wnoszenia opłat, podmiot korzystający ze środowiska przedkłada marszałkowi województwa wykaz zawierający informacje i dane, które zawarte są w ewidencji prowadzonej w tym celu (por. art. 286 i 287 Prawa ochrony środowiska). Kopię tych dokumentów należy także przesłać do odpowiedniego wojewódzkiego inspektoratu ochrony środowiska. Wykazy te powinny być składane w formie pisemnej, a "jeśli podmiot korzystający ze środowiska ma taką możliwość, wykaz powinien przedłożyć także w formie elektronicznej".
- Nie jest wymagane uiszczanie opłat za korzystanie ze środowiska (tj. za emisję) jeśli ich półroczna wysokość nie przekracza kwoty 400 zł. Ta dyspensa z uiszczania opłat nie zwalnia jednak przedsiębiorców z obowiązku składania "sprawozdań" (wykazów), o których mowa powyżej w punkcie 2.
- Opłata za korzystanie ze środowiska stanowi koszt uzyskania przychodu. Warto je odróżnić od ew. kar wymierzanych przez inspektorów ochrony środowiska, które nie pomniejszają podstawy opodatkowania.
- Zgodnie z ustawą „Prawo ochrony środowiska", za emisję odpowiedzialny jest użytkownik instalacji. W przypadku urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych -użytkownikiem instalacji najczęściej jest jej właściciel. Według wyjaśnień Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, nie ma możliwości przeniesienia z użytkownika instalacji na firmę serwisową odpowiedzialności rozliczenia się z opłat za emisję. W każdym przypadku użytkownik instalacji powinien wykazać emisję czynnika chłodniczego w swoim sprawozdaniu oraz to on powinien zachować do ew. kontroli dowód uiszczenia opłat za korzystanie ze środowiska z tytułu emisji HCFC czy HFC.
- Stawki opłat za korzystanie ze środowiska w 2011 r. zostały ustalone w obwieszczeniu Ministra Środowiska z 4 października 2010 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2011 (M.P.2010.074.945). Treść tego aktu prawnego dostępna jest pod następującym linkiem:
http://isip.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WMP20100740945
Spośród opłat najczęściej dotyczących firm branży chłodnictwa i klimatyzacji, należy wymienić następujące:
- Stawki za emisję spalin samochodowych w 2011 r. podane są w tabeli J załącznika nr 2 przywołanego wyżej obwieszczenia Ministra Środowiska (M.P.2010.074.945, od str. -4412- do str. -4415-).
- Stawkę za emisję CFC (może się jeszcze sporadycznie trafić) określono w tabeli G załącznika nr 2 w/w obwieszczenia, w pkt. 15 (str. -4409-). Stawka dla CFC wynosi 170,30 zł/kg i dotyczy m.in. R11, R12, R500, R502.
- Stawka za emisję HCFC (w tym R22) została podana także w tabeli G załącznika nr 2 w/w obwieszczenia, w pkt. 16 (str. -4409-). Stawka opłaty za korzystanie ze środowiska z tytułu emisji HCFC w 2011 r. wynosi 53,92 zł/kg. Taka stawka dotyczy m.in. następujących czynników: R22, R123, R124, R141b, R142b, R401A, R402A, R402B, R403A, R408A, R409A.
- Uwaga! Począwszy od stycznia 2009 r. wprowadzono także analogiczną opłatę za emisję czynników z grupy HFC (tj. F-gazów). W 2011 r. wynosi ona 26,96 zł/kg. Dotyczy to m.in. R134a, R23, R404A, R407C, R410A, R417A, R419A, R422A, R422D, R424A, R427A, R507. Stawka za emisję HFC została określona w tabeli G załącznika nr 2 w/w obwieszczenia, w pkt. 64 (str. -4410-) z opisem „wodorofluorowęglowodory".
- Do sporządzania sprawozdań do urzędu marszałkowskiego i do WIOŚ należy używać wzoru obowiązującego od czerwca 2009 r. Aktualne formularze zawarte są w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 18 czerwca 2009 r. "w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat" (Dz.U.2009.097.816). Treść tego aktu prawnego oraz wzór formularza sprawozdania można pobrać pod następującym linkiem: http://isip.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU2009097081
- Firmy powinny skalkulować i ewentualnie wpłacić opłaty co najmniej za ew. emisję CFC, HCFC i HFC oraz za spalanie paliw w pojazdach służbowych. Wspomniane wyżej sprawozdania/wykazy powinniście Państwo wypełnić w następującym zakresie:
- Załącznik nr 1 do omawianego rozporządzenia Ministra Środowiska (Dz.U.2009.097.816) - "Wykaz zawierający zbiorcze zestawienie informacji o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat" - ten dokument wypełnia się w każdym przypadku, gdy wystąpiła jakakolwiek emisja. Zakładając, że wystąpiła u Państwa choć niewielka emisja czynników chłodniczych oraz posiadacie samochody służbowe, oprócz nagłówka dokumentu, w części 1 "Wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza" należy wypełnić:
- poz. 1.1 (ad. czynniki chłodnicze): (i) podkreślając kod tabeli ("A") oraz (ii) wpisując wysokość należnej opłaty wyliczonej w tabeli A załącznika nr 2 do w/w rozporządzenia MŚ;
- poz. 1.4 (ad. spaliny): (i) podkreślając kod tabeli ("D") oraz (ii) wpisując wysokość należnej opłaty wyliczonej w tabeli D załącznika nr 2 do w/w rozporządzenia MŚ;
- poz. I ("Wysokość opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza ogółem") należy zsumować wyliczone opłaty z poz. 1.1 i 1.4.
- Jeśli nie wystąpiły inne emisje (np. z tytułu poboru wód - uwzgl. w poz. 2 tabeli załącznika 1 do rozporządzenia MŚ, wprowadzania ścieków lub wód do ziemi - poz. 3, lub składowania odpadów - poz. 4), to wystarczy przepisać kwotę z wiersza poz. I do poz. "Suma opłat ogółem" na dole tabeli.
- Załącznik nr 2 do omawianego rozporządzenia Ministra Środowiska (Dz.U.2009.097.816) - "Wykaz zawierający informacje o ilości i rodzajach gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza (...) oraz informacje o wysokości należnych opłat)" - w opisanym wyżej przypadku należy wypełnić:
- część początkową załącznika, zawierającą głównie dane podmiotu korzystającego ze środowiska (czyli Waszej firmy);
- z tytułu emisji czynników chłodniczych CFC, HCFC i HFC: tabelę A - "Charakter-rystyka źródeł powstawania substancji wprowadzanych do powietrza";
- z tytułu emisji spalin samochodowych: tabelę D - "wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych". W tabeli należy podać zużycie poszczególnych typów paliw (w tonach, tj. megagramach - oznaczanych jako "Mg" = 1t) przez poszczególne rodzaje użytkowanych przez Państwa pojazdów. Aby wyliczyć należną opłatę za korzystanie ze środowiska w zakresie jazdy samochodami, ilość zatankowanego paliwa (wyrażoną w tonach) wpisaną w tej tabeli należy pomnożyć przez stawki opłat.
- Należy przy tym pamiętać, że 1 litr paliwa NIE równa się 1kg paliwa. Przed 2009 r. poszczególne urzędy marszałkowskie stosowały różne współczynniki przeliczenia litrów paliwa na kilogramy. Problem ten rozwiązano rozporządzeniem Ministra Środowiska z 18 czerwca 2009 r. (Dz.U.2009.097.816), w którego załączniku (str. 19, odnośnik nr 9) podano następujące wyjaśnienia przeliczników: [cytat] 9) Zużycie paliwa wyrażone w jednostce objętości przelicza się na jednostkę masy uwzględniając, że gęstość: benzyny silnikowej wynosi 0,755 kg/l, gazu płynnego propanu-butanu wynosi 0,5 kg/l, sprężonego gazu ziemnego wynosi 0,74 kg/m3, o oleju napędowego wynosi 0,84 kg/l, o biodiesla wynosi 0,84 kg/l, [koniec cytatu]
- Zatem - na potrzeby sporządzenia sprawozdania - aby przeliczyć litry na tony należy:
- pomnożyć litry zakupionego paliwa przez odpowiedni w/w współczynnik -wówczas otrzymamy ilość paliwa w kilogramach,
- a następnie podzielić wynik przez 1.000 (jeden tysiąc) - wówczas otrzymamy ilość paliwa w tonach, czyli w megagramach oznaczanych jako Mg.
Źródło: Fundacja Ochrony Warstwy Ozonowej PROZON, biuletyn ekokurier nr 7/2011
